Ανασκαφές στην ανατολική Τουρκία ενδέχεται να έφεραν στο φως την τελευταία κατοικία μιας εξέχουσας μορφής της μεσαιωνικής Γεωργίας, του βασιλιά Ασώτ Α΄ Κουροπαλάτη, γνωστού και ως Ασώτ ο Μέγας. Τούρκοι αρχαιολόγοι ανακοίνωσαν την ανακάλυψη μιας λιθόκτιστης ταφικής κάμαρας κάτω από την αψίδα της κατεστραμμένης εκκλησίας των Αγίων Πέτρου και Παύλου, στην περιοχή του κάστρου Γκεβχερνίκ, στην πόλη Αρντανούτς του βορειοανατολικού νομού Αρτβίν.
Οι ανασκαφές διεξάγονται από κοινού από το Πανεπιστήμιο Van Yüzüncü Yıl και το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας. Ο επικεφαλής των ερευνών, δρ. Οσμάν Αϊτεκίν, δήλωσε ότι η διαστάσεων 2x1,8 μέτρων θολωτή κατασκευή ταυτίζεται με τις περιγραφές που παρέχουν μεσαιωνικές γεωργιανές πηγές. Συγκεκριμένα, στο ιστορικό έργο «Η Ζωή της Καρτλί» (Kartlis Tskhovreba) του 12ου αιώνα αναφέρεται ότι ο βασιλιάς Ασώτ ετάφη στον συγκεκριμένο ναό μετά τη δολοφονία του γύρω στο 826 μ.Χ.
Ωστόσο, Γεωργιανοί ειδικοί που παρευρέθηκαν στην ανασκαφή, υπό τον καθηγητή Βαχτάνγκ Τζαπαριτζέ από την Εθνική Υπηρεσία Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Γεωργίας, τόνισαν ότι η απουσία ανθρωπίνων οστών και επιγραφών δεν επιτρέπει ακόμη την επιβεβαίωση της ταυτότητας του τάφου.
Παρά τις επιφυλάξεις, η γεωργιανή πλευρά εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της προς τους Τούρκους αρχαιολόγους για την προσεκτική εργασία στην ιστορική περιοχή Ταο-Κλαρτζέτι — άλλοτε σημαντικό πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο της μεσαιωνικής Γεωργίας, σήμερα τμήμα της τουρκικής επικράτειας.
Εκτός από τη σαρκοφάγο, ανακαλύφθηκαν επίσης ερείπια κουζίνας, εκτεταμένο σύστημα δεξαμενών, βυζαντινά νομίσματα του 11ου αιώνα, κεραμικά και μεταλλικά αντικείμενα. Όλα τα ευρήματα πρόκειται να μεταφερθούν στο Μουσείο του Αρτβίν, ενώ υπάρχουν σχέδια για τη διατήρηση του ταφικού μνημείου και την ένταξή του σε τουριστική διαδρομή.
Ο Ασώτ Α΄ Κουροπαλάτης υπήρξε μία από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες της γεωργιανής ιστορίας. Ένωσε τα γεωργιανά εδάφη, αναστήλωσε μοναστήρια και ενίσχυσε τη χριστιανική πίστη στην περιοχή. Για το έργο του τιμήθηκε με τον βυζαντινό τίτλο του «Κουροπαλάτη». Η δολοφονία του και η εν συνεχεία ταφή του στην Αρντανούτς θεωρούνται σύμβολα μαρτυρίου και αφοσίωσης. Η Γεωργιανή Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο, με την μνήμη του να τιμάται στις 11 Φεβρουαρίου.
-
«Να ξέρεις το “Πάτερ ἡμῶν”»
Νατάλια Σαζόνοβα
Όλοι οι Συγγραφείς