Η παρουσία της Εκκλησίας στον χώρο των μέσων ενη-μέρωσης είναι ένα μεγάλο θέμα, που σχετίζεται όχι μόνο με τη ζωή της Εκκλησίας, αλλά και με τη ζωή της χώρας και τη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου. Αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα στις ημέρες μας, καθώς η πληροφορία έχει πολύ μεγάλη σημασία για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύονται τα γεγονότα, με ποια συναισθήματα συνοδεύονται, ασκεί επιρροή στη συνείδηση των ανθρώπων, στην ψυχολογία τους, στην κατανόηση των προβλημάτων.

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την ουσία του  μηνύματος, με το οποίο η Εκκλησία απευθύνεται στους ανθρώπους, την κοινωνία, τον κόσμο. Η καρδιά του μηνύματος δεν μπορεί παρά να συσχετιστεί με το βασικό κήρυγμα της Εκκλησίας, την είδηση της σωτηρίας. Όλα τα άλλα είναι δευτερεύοντα και τριτεύοντα. Το πιο σημα-ντικό, που πρέπει να μεταδώσει η Εκκλησία στους ανθρώπους είναι το μήνυμα για τη σωτηρία, για τη συγκρότηση της ανθρώπινης προσωπικότητας και των ανθρώπινων σχέσεων, με τέτοιο τρόπο, ο οποίος εξασφαλί-ζει την πληρότητα της ύπαρξης...

Είμαι βαθιά πεπεισμένος, ότι ο λόγος της Εκκλησίας, ακόμη και σε συνθήκες σύγκρουσης, πρέπει να μεταφέ-ρει μια συμφιλιωτική δύναμη. Ο λόγος αυτός, δεν πρέπει ουδόλως να συσχετιστεί στη συνείδηση των ανθρώπων με επι-θετικότητα και σκληρότητα. Δεν μπορεί με κανένα τρόπο να απέχει από την κύρια αποστολή της Εκκλησίας, να μεταφέρει τη μαρτυρία για τον κόσμο του Χριστού.

Ομιλία σε συνεδρίαση του Ανωτάτου Εκκλησιαστικού Συμβουλίου, Μόσχα, 3 Απριλίου 2012

Το σύγχρονο ενημερωτικό περιβάλλον παρακολουθεί στενά κάθε είδηση, που σχετίζεται με την Εκκλησία. Κι εδώ θα ήθελα να μιλήσω όχι μόνο για τους δημοσιογράφους, αλλά γενικά για τους ανθρώπους, οι οποίοι εκπροσωπούν την Εκκλησία στα μάτια της κοσμικής κοινωνίας. Πρέ-πει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στον τρόπο ζωής, στο λόγο που εκφέρουμε, στον τρόπο που συμπεριφερόμαστε. Διότι μέσω της αξιολόγησης ενός ή άλλου εκπροσώπου της Εκκλησίας, κληρικού τις περισσότερες φορές, οι άνθρω-ποι διαμορφώνουν τις εντυπώσεις τους για το σύνολο της  Εκκλησίας.

Αυτή φυσικά είναι μια λανθασμένη αντίληψη. Αλλά, σήμερα, λόγω της φύσης των ΜΜΕ προκύπτει ότι ορισμένα ελαττώματα στις ενέργειες ή στο λόγο των κληρικών αστραπιαία μεταδίδονται και διαμορφώνουν μια εσφαλμένη εικόνα, βάσει της οποίας οι άνθρωποι προσ-διορίζουν τη στάση τους έναντι της Εκκλησίας. Πρέπει μονί-μως να θυμόμαστε την ευθύνη, με την οποία επιφορτίζεται ο χριστιανός, ειδικά ένας κληρικός, όταν βρίσκεται σε δημόσιο χώρο. 

Ομιλία κατά την τελετή λήξης του 5ου Διεθνούς Φεστι-βάλ Ορθοδόξων ΜΜΕ «Πίστη και Λόγος»,

Μόσχα, 31 Οκτωβρίου 2012

Η εποχή μας συχνά ονομάζεται εποχή της κοινωνίας της πληροφορίας. Κι εμείς πράγματι παρακολουθούμε, πώς η πλη-ροφορία αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία στη ζωή των σύγχρονων ανθρώπων. Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας συχνά μετατρέπονται από μέσο πληροφόρησης σε όπλο επίδρασης για τη διαμόρφωση κοσμοθεωρίας.

Υπό αυτές τις συνθήκες η απάντησή μας στις επικοι-νωνιακές προκλήσεις της σύγχρονης εποχής πρέπει να βασίζεται σε δύο βασικές αρχές. Πρώτον, στην επιδίωξη μέσω προσευχής, λόγου και έργων να μαρτυρούμε την Αλήθεια υπό οποιεσδήποτε συνθήκες και αν βρεθούμε. Δεύτερον, στον επαγγελματισμό και την ικανότητα χρή-σης των εργαλείων των ΜΜΕ στην εκκλησιαστική δραστηριότητα.

Εισήγηση στη Σύνοδο της Ιεραρχίας του 2013,  Μόσχα, 2 Φεβρουαρίου 2013

Οι ροές των δεδομένων από διάφορες πηγές διεκδικούν τον επηρεασμό της λήψης αποφάσεων. Αυτή ακριβώς είναι και η αιτία των αναταράξεων στο πεδίο της ενημέρωσης και των ΜΜΕ. Το ενημερωτικό περιβάλλον αποτελεί πάντα ένα σταυροδρόμι συμφερόντων, μια επιδίωξη να επιδράσεις στον άλλο, να διαμορφώσεις τη θέση του έτσι, ώστε να είναι αποδεκτή για την ομάδα επιρροής.

Η Εκκλησία δεν αποτελεί εξαίρεση. Υπάρχουν, φυσικά, κύκλοι, οι οποίοι προσπαθούν να επηρεάσουν τις αποφά-σεις που λαμβάνουμε, να «διορθώσουν» την κοσμοθεωρία μας, να οδηγήσουν τις προσπάθειές μας προς την κατεύ-θυνση, που θα ανταποκρινόταν στα συμφέροντα αυτών των κύκλων. Εδώ δεν υπάρχει τίποτε το παράξενο, αφού αυτός είναι ο νόμος, που διέπει σήμερα τον παγκόσμιο ενημε-ρωτικό χάρτη. Αλλά υπό αυτές τις συνθήκες, η Εκκλησία δεν μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό της να αγνοήσει  τους παράγοντες αυτούς, οι οποίοι σχετίζονται με την επικοι-νωνιακή επίδραση σε αυτήν ως θεσμό, όπως και σε κάθε πιστό. 

Το πλοίο της Εκκλησίας πρέπει με αυτοπεποίθηση να υπερπηδά τα κύματα της θάλασσας των πληροφοριών και να κατευθύνει την πλεύση του σε αντιστοιχία με την ορθή πορεία. Όπως είναι σημαντικό για ένα πλοίο να μπορεί να διακρίνει τα σήματα πλοήγησης στις όχθες, για να περάσει με ασφάλεια την πλωτή υδάτινη λεκάνη, έτσι είναι σημα-ντικό και για εμάς, για την Εκκλησία, το λαό του Θεού, να μπορούμε να διακρίνουμε τα «σημάδια πλοήγησης» στο πεδίο της ενημέρωσης και να μη χάσουμε το σύστημα συντεταγμένων, με τη βοήθεια του οποίου και μόνο θα μπορέσουμε να πλοηγήσουμε το πλοίο της Εκκλησίας σε ένα πολύ δύσκολο πλωτό μέρος, υπό συνθήκες επίδρασης ισχυρών επικοινωνιακών κυμάτων.

...Ο ενιαίος ενημερωτικός χώρος της Εκκλησίας είναι η κοινή ζώνη ευθύνης μας, αποτελεί αντικείμενο φροντί-δας, όχι μόνο  της κεντρικής διοίκησης της Εκκλησίας, αλλά και κάθε επαρχίας της. Κάθε επίσκοπος πρέπει να συνειδητοποιήσει την προσωπική του ευθύνη για αυτόν τον τομέα. Η απρονοησία που μπορεί να εκδη-λωθεί σε οποιαδήποτε επισκοπή, είναι σε θέση να οδη-γήσει σε συνέπειες τέτοιου μεγέθους, που θα πλήξουν ολόκληρο τον εκκλησιαστικό οργανισμό. Ως εκ τούτου, απαιτείται σε εξαιρετικό βαθμό επαγγελματισμός και συνειδητοποίηση του κινδύνου απερίσκεπτων βημάτων και ενεργειών. 

Η άποψη της Ιεραρχίας, της καθ’ όλον Εκκλησίας, η οποία εκφράζεται μέσω των εγγράφων και των δηλώσεων των αξιωματούχων της Εκκλησίας, πρέπει να γίνεται γνωστή σε κάθε επισκοπή, κάθε ενορία και κάθε ενορίτη. Αυτός είναι ο σκοπός μας. Όλα όσα συζητάμε πρέπει να στοχεύουν σε αυτό. Όλα, όσα συμβαίνουν στην Εκκλησία, ειδικά ό,τι αφορά στην υιοθέτηση σημαντικών, ιστορικών αποφάσεων, πρέπει να φθάνουν ως τη συνείδηση κάθε πιστού. Σε αυτό πρέπει να συμμετέχουν ενεργά αξιωματούχοι σε όλες τις βαθμίδες της εκκλησιαστικής ζωής.  

Ομιλία σε συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Εκκλησιών,   

12 Απριλίου 2013, Μόσχα, καθεδρικός ναός του Χριστού Σωτήρος

Δεν πρέπει να συγχέουμε την εκκλησιαστική απο-στολή στον χώρο της ενημέρωσης με την ακαριαία αντί-δραση σε ασήμαντες αφορμές, όπως μας ωθεί πολύ συχνά να κάνουμε ο κόσμος που ζει «στο ρυθμό του Twitter». Σε κάτι χρειάζεται να αντιδρούμε άμεσα, αλλά με προσοχή. Ο Πατριάρχης οφείλει να αντιδρά μόνο σε ότι όντως έχει σχέση με τη σωτηρία των ανθρώπων. Επομένως, το μέγεθος της αντίδρασής μου στα γεγονότα είναι κάπως διαφορετικό από εκείνο των επικεφαλής των συνοδικών υπηρεσιών. Εκείνοι, ίσως χρειαστεί να αντιδράσουν και με πιο συγκεκριμένες αφορμές και πιο γρήγορα, αλλά, και πάλι τηρώντας τις κατάλληλες ισορροπίες και την αυτο-κυριαρχία τους.

Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε τη «γλώσσα του Twitter», όταν γίνεται λόγος για τη σωτηρία της ανθρώ-πινης ψυχής.

Ακόμη κι αν ζούμε σε συνθήκες συνεχούς «ενημερωτικού θορύβου», η Εκκλησία καλείται να μένει πιστή στον στόχο της, τη φροντίδα για τις ψυχές των ανθρώπων. Και αυτός ο πιο σημαντικός στόχος δεν πρέπει ποτέ να ξεφεύγει από το οπτικό μας πεδίο ή να κρύβεται πίσω από άλλους στόχους,  που είναι φυσικό να προκύπτουν από το ιστορικό πλαίσιο και από τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω μας.

Ενημερωτικό πεδίο για εμάς, είναι πρωτίστως ο χώρος του Ευαγγελίου. Όλα όσα κάνουμε σε αυτό το περιβάλ-λον, πρέπει να έχουν ως μοναδικό στόχο τη σωτηρία των ανθρώπων και αυτό προσθέτει ευθύνες και ως προς την επιλογή γλώσσας και ως προς την επιλογή συνομιλητών, αλλά και θεμάτων.

Ομιλία σε συνεδρίαση του Ανώτατου Εκκλησιαστικού Συμβουλίου, 

12 Απριλίου 2013, Μόσχα, καθεδρικός ναός του Χρι-στού Σωτήρος