Μετάφραση του άρθρου

Πριν από την Επανάσταση του 1917, το σύστημα θεολογικής εκπαίδευσης στη Ρωσία περιλάμβανε τέσσερις θεολογικές ακαδημίες, 57 ιερατικές σχολές και 185 εκκλησιαστικά σχολεία. Μέχρι τη δεκαετία του 1920, η πάλαι ποτέ ανθηρή θεολογική εκπαίδευση είχε σχεδόν εξαφανιστεί.

Η ανάγκη για αναβίωση

Η επαναφορά της θεολογικής εκπαίδευσης στη Σοβιετική Ένωση ξεκίνησε με τη συνάντηση του Ιωσήφ Στάλιν με τους μητροπολίτες Σέργιο (Στραγκορότσκι), Αλέξιο (Σιμάνσκι) και Νικόλαο (Γιαρουσέβιτς) στο Κρεμλίνο στις 4 Σεπτεμβρίου 1943. Οι ιεράρχες τόνισαν την έλλειψη κληρικών, και ο μητροπολίτης Σέργιος πρότεινε τη δημιουργία ενός θεολογικού ινστιτούτου και ιερατικών-ποιμαντικών μαθημάτων. Η σοβιετική κυβέρνηση ενέκρινε την πρόταση, αναθέτοντας την οργάνωση στον μητροπολίτη Γρηγόριο (Τσούκοφ) του Σαράτοφ.

Στις 29 Οκτωβρίου 1943, ο Πατριάρχης Σέργιος συναντήθηκε με τον πρόεδρο του Συμβουλίου για τις Υποθέσεις της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Γκεόργκι Κάρποφ, για να καθορίσουν τον αριθμό των σπουδαστών (25-40) και τη διαδικασία εισαγωγής. Αν και η Εκκλησία έχασε την αυτονομία της στη διαχείριση του εκπαιδευτικού της προσωπικού, πέτυχε κάποιες παραχωρήσεις, όπως την αναγνώριση των καθηγητών ως εργαζομένων στην εκπαίδευση και την αναβολή στράτευσης για τους σπουδαστές.

Ίδρυση νέων σχολών

Το 1945, ο νέος Πατριάρχης Αλέξιος (Σιμάνσκι) έλαβε άδεια για τη δημιουργία θεολογικών-ποιμαντικών μαθημάτων σε επτά πόλεις, συμπεριλαμβανομένων του Κιέβου, της Οδησσού και του Λβιβ. Η απόφαση να ανοίξουν τέσσερις από τις επτά σχολές στην Ουκρανία δεν ήταν τυχαία: στόχος ήταν η ενίσχυση της Ορθοδοξίας έναντι του Καθολικισμού και των αυτοκέφαλων Ουκρανών.

Παρά τις προσπάθειες, η προσέλευση ήταν χαμηλή. Στην Οδησσό γράφτηκαν μόλις δύο σπουδαστές, ενώ στο Λουτσκ 33 από τους προβλεπόμενους 40. Στην Οδησσό, η εγγραφή συμπληρώθηκε με κληρικούς χαμηλής εκπαίδευσης, ενώ στο Λουτσκ πολλοί αποκλείστηκαν λόγω χαμηλού μορφωτικού επιπέδου.

Εκπαίδευση υπό επιτήρηση

Οι σοβιετικές αρχές ασκούσαν αυστηρό έλεγχο στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης. Στην Οδησσό, ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου σημείωσε ότι οι καθηγητές δεν είχαν πρόσβαση στο εγκεκριμένο πρόγραμμα και δίδασκαν κατά βούληση. Στο Λουτσκ, το πρόγραμμα περιλάμβανε ακόμη και μαθήματα υγιεινής, γεγονός που προκάλεσε ερωτήματα από τις αρχές.

Παράλληλα, το κράτος αντιμετώπιζε με καχυποψία την ανάπτυξη της θεολογικής εκπαίδευσης. Ο Ουκρανός κυβερνητικός επίτροπος δήλωσε ότι δεν υπήρχε ανάγκη για περισσότερες θεολογικές σχολές και αντιπρότεινε τη μείωση των ενοριών και την ανακατανομή των ιερέων.

Συνεχής κρατικός έλεγχος

Ο έλεγχος επεκτάθηκε και στα μοναστήρια. Στο Μοναστήρι των Θεοφανείων στην πόλη Κρεμένετς, οι αρχές απαγόρευσαν την ιδιωτική εκπαίδευση ψαλτών, απαιτώντας την επίσημη έγκριση του κράτους.

Παρά τις δυσκολίες, η θεολογική εκπαίδευση στη Σοβιετική Ένωση άρχισε να αναγεννάται. Ωστόσο, το περιεχόμενό της και η ποιότητά της παρέμεναν υπό στενή κρατική επιτήρηση, ενώ όσοι επέλεγαν την ιεροσύνη γνώριζαν ότι εισέρχονταν σε ένα επάγγελμα υπό διαρκή παρακολούθηση.