Κάποτε ρωτούσαν τους επισκόπους: «Πώς αντιμετω-πίζετε την ηλεκτρική ενέργεια; Μπορεί να ηλεκτροδοτηθεί η εκκλησία ή χρειάζεται να υπάρχουν κεριά στους πολυε-λαίους;». Στη συνέχεια, για κάποιο λόγο, ρωτούσαν πάλι τους αρχιερείς πώς αντιμετωπίζουν τη δυνατότητα να μετα-βαίνουν στη λειτουργία με αυτοκίνητο και όχι με άμαξα. Σήμερα μας ρωτούν πώς βλέπουμε το Διαδίκτυο... Ακριβώς το ίδιο, όπως το αντιμετωπίζετε κι εσείς!

Το Διαδίκτυο είναι ένα εργαλείο και όπως κάθε εργαλείο, μπορούμε να το χρησιμοποιούμε για καλό ή για  κακό. Κάθε άνθρωπος με αφετηρία την αντίληψή του για τον κόσμο και τις βασικές του αξίες, πρέπει ο ίδιος να καθορίσει τι είναι καλό για αυτόν και τι κακό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτή την υποχρέωση πρέπει να την αναλά-βει το κράτος, διότι, όπως γνωρίζουμε, ορισμένοι ιστότο-ποι στο Διαδίκτυο μεταδίδουν επικίνδυνες και προκλητικές πληροφορίες, προτρέποντας τον κόσμο σε εγκληματικές ενέργειες. Εδώ, φυσικά, πρέπει και το κράτος να είναι σε ετοιμότητα.

Όμως το Διαδίκτυο είναι ένα επιστημονικό επίτευγμα και είναι σημαντικό να χρησιμοποιείται για καλό σκοπό.

Ομιλία σε συνάντηση με φοιτητές ΑΕΙ του Καλίνινγκραντ, 23 Μαρτίου 2009

Τα τελευταία χρόνια έχουμε πειστεί, ότι πολλές από τις ανησυχίες μας σχετικά με την τεχνολογία των δικτύων έχουν επιβεβαιωθεί. Για ένα μέρος των συμπολιτών μας, το Διαδίκτυο έχει γίνει τρόπος φυγής από την πραγματική ζωή σε έναν κόσμο ψευδαισθήσεων, ένα μέσο ικανοποίησης των χαμηλότατων αναγκών και ένας χώρος για την τέλεση εγκλημάτων υψηλής τεχνολογίας.

Αλλά το ίδιο έχουμε πειστεί, ότι σε επιδέξια και υπεύ-θυνα χέρια το Διαδίκτυο μπορεί να είναι ένα μοναδικό εργαλείο για να μεταφέρει στον άνθρωπο το εκκλησιαστικό κήρυγμα, να μεσολαβεί για τη ζωντανή επικοινωνία με τους οικείους μας, που βρίσκονται μακριά και να γίνεται οδηγός προς τη λατρευτική ζωή της Εκκλησίας.

Αλλά παρ’ όλα αυτά, ακόμη και οι πιο εξελιγμένες εικονικές τεχνολογίες δεν θα μπορέσουν ποτέ να αντι-καταστήσουν ούτε την Εκκλησία, ούτε τη λειτουργική και προσευχητική ζωή. Και από αυτήν την άποψη καταλα-βαίνω καλά τι παρακινεί τους επιτρόπους και τους ηγούμε-νους των μοναστηριών, όπου επιτρέπεται στους μοναχούς να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο, μόνο αφού έχουν εκ των προτέρων λάβει ευλογία.

Εισήγηση σε Επισκοπική Σύναξη στη Μόσχα, 22 Δεκεμβρίου 2010

Σήμερα, εκτός από τα βιβλία, έχουν εμφανιστεί και άλλοι μεταφορείς πληροφοριών, όπως η τηλεόραση, το Διαδίκτυο, το βίντεο. Οι άνθρωποι λαμβάνουν πληροφορίες όχι τόσο από το λόγο, όσο από την εικόνα και αυτό είναι πολύ ελκυστικό, σας δείχνουν τα πάντα στην οθόνη! Διαβάζοντας ένα λογοτεχνικό έργο, πρέπει να δημιουργήσετε εικόνες στο μυαλό σας, στη συνείδησή σας, να φανταστείτε τους ήρωες, πώς μοιάζουν, πώς συμπεριφέρονται, τι καιρό έκανε σε εκείνη ή την άλλη στιγμή της αφήγησης... Εάν δεν υπάρχει οθόνη και βίντεο, όλα αυτά πρέπει να εμφανιστούν στο μυαλό μας.

Τα γραπτά έργα, που μας βοηθούν να δημιουργούμε καλ-λιτεχνικές εικόνες στη συνείδησή μας ονομάζονται λογοτεχνία Αν σταματήσουμε να διαβάζουμε βιβλία και βλέπουμε μόνο ταινίες, βίντεο και στο Διαδίκτυο, χάνουμε την ικανότητα δημιουργίας μιας  καλλιτεχνικής εικόνας με το μυαλό μας. Και αυτό είναι πολύ επικίνδυνο, γιατί ο άνθρωπος γίνεται φτωχότερος, γίνεται λιγότερο δημιουργικός και καθίσταται περισσότερο εξαρτημένος από τους εξωτερικούς μεταφο-ρείς της πληροφορίας.

Μερικές φορές μας λένε ότι το Διαδίκτυο θα εξαλείψει το βιβλίο. Αν συμβεί αυτό, η ανθρωπότητα θα υποφέρει πάρα πολύ και κυρίως τα παιδιά και οι νέοι, οι οποίοι θα χάσουν την ικανότητα να δημιουργούν με το μυαλό τους καλλιτεχνικές εικόνες... 

Ομιλία για την Ημέρα του ορθόδοξου βιβλίου, καθε-δρικός ναός του Σωτήρος Χριστού,

14 Μαρτίου 2011

Η Εκκλησία ανησυχεί ιδιαίτερα για ο,τιδήποτε αφορά στην ηθική διάσταση των σύγχρονων μέσων ενημέρωσης,  τον ισχυρότερο παράγοντα επίδρασης στον άνθρωπο, τη συνείδηση και την ψυχή του, από τον οποίο θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό το μέλλον όχι μόνο της Ρωσίας, αλλά και ολόκληρου του ανθρώπινου πολιτισμού...

Το Διαδίκτυο δεν μπορεί να είναι ο χώρος, όπου οι άνθρωποι καταστρέφονται πνευματικά και ηθικά, όπου υλοποιείται η μαζική παρακμή της προσωπικότητας και της κοινωνίας. Ο άνθρωπος έχει δημιουργηθεί κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι ευκολότερο να ενεργεί ακολουθώντας τη φωνή του ενστίκτου, παρά τη φωνή της λογικής ή της συνείδησής του. Χωρίς εξωτερική βοήθεια, ο αγώνας ανά-μεσα στις πεποιθήσεις, ανάμεσα στις εσωτερικές ηθικές αρχές και τις επιδιώξεις του ενστίκτου, πάντοτε τελειώνει με ήττα των πεποιθήσεων και των ηθικών αρχών.

Το θέμα του χώρου των μέσων ενημέρωσης, της πληρωσής του με περιεχόμενο, της επίδρασης στην ψυχή του ανθρώπου, είναι αυτό που τώρα σκέφτομαι περισσότερο από ο,τιδήποτε και για ό,τι προσεύχομαι, επειδή εδώ ακριβώς ο Θεός παλεύει με τον διάβολο. Για αυτό όλοι οι άνθρωποι, που έχουν κάποια σχέση με αυτόν τον τομέα, πρέπει να αποφασίσουν σαφώς για τον εαυτό τους πού βρίσκονται, από αυτή ή από την άλλη πλευρά; Επομένως οι προσπάθειες εκ μέρους του κράτους και των επιχειρηματιών, που στοχεύουν στην υποστήριξη της κάθε-της διάστασης στον χώρο των μέσων ενημέρωσης, βρίσκουν θετική αντιμετώπιση από την Εκκλησία και, προσωπικά από μένα.

Παρέμβαση κατά τη συνάντηση με τον υπουργό Τηλε-πικοινωνιών και ΜΜΕ της Ρωσικής Ομοσπονδίας Ι.Ο. Στσόγκολεφ,

 Μόσχα, 3 Φεβρουαρίου 2012

Αν παλαιότερα ο κύκλος επιρροής ενός ανθρώπου ήταν πολύ περιορισμένος, σήμερα ο καθένας, που δημο-σιεύει τις σκέψεις και τους ισχυρισμούς του στο Διαδίκτυο γίνεται ένας από αυτούς, που μπορούν να ασκήσουν τρο-μερή, καταστροφική επίδραση στην ανθρώπινη φύση. Χιλιάδες και εκατομμύρια άνθρωποι σήμερα επηρεάζουν τη συνείδηση, τη νόηση και τα συναισθήματά μας. Και ιδι-αίτερη ευθύνη βαρύνει εκείνους, που έχουν κάποιο κύρος στην κοινωνία, που  επηρεάζουν τους ανθρώπους χάρη στο δημιουργικό τους έργο ή με τις απόψεις τους για τη ζωή... Και πόσο πολλοί είναι σήμερα αυτοί, που χρησιμοποιούν το ταλέντο, το νου, τις γνώσεις, την επιρροή, τη δημοτικό-τητά τους για να καταστρέψουν το ναό του Θεού!

Τα μοναστήρια δεν εμφανίστηκαν τυχαία και οι άνθρω-ποι οχυρώνονταν πίσω από ψηλούς φράχτες. Κάποιοι μάλι-στα κατέφευγαν στην έρημο, μακριά από τον κόσμο, για να προστατευθούν από τις εξωτερικές επιρροές, να επικε-ντρωθούν στις δυνάμεις τους, να εμφανιστούν ενώπιον του Θεού στην προσευχή και να υπερασπιστούν τον ναό Του από την καταστροφή. Όμως σήμερα ακόμη και στο μονα-στήρι είναι αδύνατο να κρυφτείς, ο χείμαρρος των πληρο-φοριών, που κατακλύζει όλη τη γη, διεισδύει και μέσα στα τείχη του μοναστηριού. Ακόμη και στην απομόνωση είναι αδύνατο να οχυρωθείς από τις καταστροφικές, ολέθριες για την ανθρώπινη ύπαρξη ιδέες, σκέψεις και παραδείγματα. Για αυτό και σήμερα τόσο στους μονάζοντες, όσο και στους κληρικούς και τους λαϊκούς και ειδικά στη νεολαία και στα παιδιά μας απαιτείται ιδιαίτερη δύναμη.

Από πού όμως να αντλήσουμε αυτή τη δύναμη; Είναι εκατομμύρια αυτοί,  που καταστρέφουν το ναό του Θεού, την ανθρώπινη φύση, όμως δεν υπάρχουν εκατομμύρια υπερασπιστές των ανθρώπινων ψυχών. Φαινομενικά οι δυνάμεις είναι ασύγκριτα ανισομερείς. Υπάρχει όμως μια δύναμη, η οποία είναι ικανή να εξοπλίσει κατάλληλα τον καθένα από μας για να αγωνιστούμε με τους πολυάριθμους πειρασμούς και τις προκλήσεις, που καταστρέφουν τον ναό του Θεού μας. Στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (Μτθ. 14, 25—32) εξιστορείται πώς ο Απόστολος Πέτρος, βλέποντας τον Χριστό να περπατάει πάνω στην επιφάνεια των υδά-των, θέλησε να περπατήσει με τον ίδιο τρόπο στο νερό και να υπερνικήσει τη βαρύτητα της γης. Και μάλιστα σηκώ-θηκε και προχώρησε για να συναντήσει τον Κύριο, διότι Εκείνος του είπε «Ελθέ!». Και μόλις φοβήθηκε τον ισχυρό άνεμο και τα κύματα, άρχισε να βυθίζεται.

Η δύναμη της πίστης είναι ικανή να νικήσει όλους τους πειρασμούς και κάθε επίδραση στον άνθρωπο, ακόμη και την πιο ισχυρή, ιδεολογική επιρροή. Η δύναμη της πίστης μπορεί να τον καταστήσει ανίκητο.

Κήρυγμα μετά τη Λειτουργία στον καθεδρικό ναό της Αγίας Τριάδος στη Μονή Σολοφκί,

21 Αυγούστου 2016