Όταν αρχίζουμε να εργαζόμαστε στο Διαδίκτυο, οφεί-λουμε να θυμόμαστε ότι στον εικονικό χώρο ουδείς δεν έχει καταργήσει τις αρχές της χριστιανικής αδελφικής αγάπης, της ταπεινοφροσύνης και του σεβασμού προς τον συνομιλητή, πράγμα που αμελείται, ειδικά στην κορύ-φωση των ασυμβίβαστων κοσμοθεωρητικών αντιπαραθέ-σεων στο Διαδίκτυο. 

Εισήγηση σε Επισκοπική Σύναξη στη Μόσχα, 22 Δεκεμβρίου 2010

Το μεγαλύτερο μέρος της ορθόδοξης κοινής γνώμης μας είναι πολύ δραστή-ριο. Εκεί φαίνεται και η στάση του συνειδητού πολίτη και η ετοιμότητα να αλλάξουμε τον κοινω-νικό μας περίγυρο προς το καλύτερο και η δια-φωνία μας με την αδι-κία, που επικρατεί τόσο πολύ στη ζωή μας. Αρκεί να παρακολουθήσουμε τις συζητήσεις στα ιστο-λόγια, τα οποία δημι-ουργούνται από πιστούς, τόσο  λαϊκούς, όσο και κληρικούς. Συχνά δια-βάζοντας, έρχεται στο μυαλό η συνήθης φράση «μακάρι να δαπανούσαν τόση ενέργεια και για καλούς σκοπούς!» Και θα ήθελα να κάνω μια απλή ερώτηση σε πολλούς  συμμετέχοντες σε αυτές τις διαδικτυακές λογομαχίες: «Μιλάτε πολύ πειστικά, αλλά ποια είναι η πραγματική σας δουλειά; Ποιες είναι οι πρακτικές σας ενέργειες;».

 Όλοι έχουν μάθει να μιλούν. Διαπιστώνω με ικανοποί-ηση την αύξηση του επιπέδου της επιστολογραφίας, χάρη στην ανάπτυξη του Διαδικτύου. Όταν στην εποχή του εμφα-νίστηκε το τηλέφωνο και οι άνθρωποι σταμάτησαν να γρά-φουν επιστολές, το επιστολικό είδος γραφής, που ήταν τόσο δημοφιλές τον 19ο – 20ό αιώνα, άρχισε να εξαφανίζεται. Με την έλευση του Διαδικτύου, απέκτησε μια δεύτερη ή και τρίτη ευκαιρία. Όμως αυτό το είδος δεν λειτουργεί πάντα προς το καλό. Λοιπόν, το ερώτημα είναι αν εσείς προσωπικά έχετε κάνει πολλά, ώστε να γίνει η ζωή μας στην εκκλησία, την ενορία, την κοινότητα καλύτερη, πιο αξιοπρεπής, πιο ελκυ-στική. Αυτό είναι ένα σοβαρό ερώτημα, που πρώτα απ’ όλα πρέπει να απευθυνθεί στην κοινότητα του Διαδικτύου.

Δεν μειώνω καθόλου τη σημασία και την αναγκαιό-τητα των σοβαρών και σε βάθος συζητήσεων σε ορθόδοξο περιβάλλον. Αλλά θα ήθελα να υπενθυμίσω σε κάθε συμ-μετέχοντα, ότι ειδικά σε εκείνον αναφέρονται τα λόγια του Σωτήρα: ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς (Ματ. 7, 16). Από τους καρπούς και όχι από τις συζητήσεις και πολύ περισσότερο όχι από τους καγχασμούς, τα ανέκδοτα, τη φλυαρία, ούτε από την επιθυμία να φανεί κάποιος ισχυρός, έξυπνος, πειστικός, καυστικός.

Αν η ορθόδοξη διαδικτυακή μας κοινότητα αντιληφθεί αυτή τη μεγάλη εντολή του Θεού: ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς, ο διαδικτυακός μας χώρος θα καθα-ριστεί από όλο εκείνο το άχρηστο περικάλυμμα, το οποίο σήμερα φθείρει το αίσθημα της ηθικής πολλών ανθρώπων. Είναι σημαντικό να σκεφτούμε και τι είδους θα είναι αυτοί οι καρποί. Μόνο μερικές δεκάδες χιλιάδες φλογερές λέξεις σε ιστολόγια ή μήπως και έργα για το καλό της Εκκλησίας και της Πατρίδας, τα αποτελέσματα των οποίων θα μας κάνουν υπερήφανους; 

Ομιλία στην 3η συνεδρία της Συντονιστικής Επιτροπής για την προαγωγή κοινωνικών, εκπαιδευτικών, ενημερωτι-κών, πολιτιστικών και άλλων πρωτοβουλιών

υπό την αιγίδα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Μόσχα, 23 Μαρτίου 2012

Η φυσική για την Εκκλησία, διχογνωμία (αίρεσις), για την οποία μιλούσε ο Απόστολος Παύλος (1 Κορ. 11, 19), όταν αντανακλάται στο πεδίο της δημόσιας επικοι-νωνίας, παίρνει μερικές φορές παράλογες μορφές... Στον εικονικό χώρο σχηματίζονται ομάδες εκκλησιαστικών φιλελεύθερων και συντηρητικών, οι οποίοι δεν ανα-ζητούν την αλήθεια, ούτε το λόγο του Θεού, αλλά τον τρόπο με τον οποίο θα θίξουν αιχμηρότερα και θα καυ-τηριάσουν δηλητηριωδώς ο ένας τον άλλον. Πρόκειται για μια πολύ θλιβερή τάση.  Οι ενδοεκκλησιαστικές διαι-ρέσεις, οι διαμάχες και η εχθρότητα είναι απόδειξη μιας ανωριμότητας στην πίστη, μιας ελαφρότητας, η οποία κάποτε παίρνει βίαιες μορφές. Εάν όμως για τον τρόπο επικοινωνίας στα μέσα δικτύωσης, παρόμοια φαινόμενα είναι απολύτως φυσιολογικά, καθότι αντιστοιχούν στις σύγχρονες αντιλήψεις για την ελευθερία της σκέψης, για την μακραίωνη εκκλησιαστική μας παράδοση, όλα αυτά είναι βαθύτατα ξένα, όπως ξένα και αποκρουστικά είναι και ως προς το ίδιο το πνεύμα της ευαγγελικής διδασκαλίας.

Εισήγηση σε Επισκοπική Σύναξη στη Μόσχα, 28 Δεκεμβρίου 2012

Η εκκλησιαστική μαρτυρία είναι αδύνατη χωρίς εκκλησιαστική ενότητα. Τώρα, που ο καθένας έχει την δυνατότητα να μιλά δημοσίως, αυτή η απαραίτητη συν-θήκη της εκκλησιαστικής αποστολής καθίσταται όσο ποτέ επίκαιρη. Η ποικιλομορφία απόψεων στην Εκκλησία είναι ένα ευχά-ριστο σημάδι του ότι οι ιερείς και λαϊκοί μας είναι ανοικτοί στο διάλογο.

Εάν όμως μπαίνουμε σε μια συζήτηση μόνο και μόνο για να δείξουμε τη διανοητική ανεπάρκεια του αντιπά-λου μας, ποιο το όφελος της Εκκλησίας, αλλά και το δικό μας; 

Έκθεση στη Σύνοδο της Ιεραρχίας 2013   Μόσχα, 2 Φεβρουαρίου 2013

 Έχω ήδη επανειλημμένως πει ότι από τη μία πλευρά, η σύγχρονη κοινωνία της πληροφορίας παρέχει στον άνθρωπο πολλές ευκαιρίες, που ακόμη χθες φάνταζαν προϊόντα φαντασίας. Αυτές οι δυνατότητες μπορούν και πρέπει να χρησιμοποιηθούν για το κήρυγμα του Λόγου του Χριστού, στην εκκλησιαστική αποστολή. Ενώ από την άλλη πλευρά, η κοινωνία της πληροφορίας κρύβει μέσα της και πολλούς κινδύνους.

Παρακολουθώ προσεκτικά, όσο μου επιτρέπει το αρκετά βεβαρημένο πατριαρχικό πρόγραμμα, την ανταλ-λαγή απόψεων στον Τύπο, τις συζητήσεις σε ιστολόγια και μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ναι, υπάρχει πλήθος παρα-δειγμάτων χρήσιμων και σε βάθος συζητήσεων για όλη την Εκκλησία. Αλλά αναγκαζόμαστε κάποτε να σημειώ-σουμε με θλίψη παραδείγματα, που υιοθετούν ξένα για τους πιστούς στερεότυπα συμπεριφοράς. Υπάρχουν περιπτώσεις, που τα ορθόδοξα ΜΜΕ συναγωνίζονται μεταξύ τους και με τους κοσμικούς συναδέλφους τους σε προκλητικότητα, ενώ οι ιερείς και οι λαϊκοί μας μερικές φορές κυριολεκτικά ασκούνται στην κακολογία.

Αυτό, φυσικά, είναι ανεπίτρεπτο. Οι συζητήσεις μεταξύ κληρικών σχετικά με εκκλησιαστικά και κοινωνικά-πολιτικά θέματα, και στον δημόσιο χώρο πρέπει να έχουν χριστιανικό χαρακτήρα και να διεξάγονται με απόλυτο σεβασμό προς τον συνομιλητή.

Εισήγηση σε Επισκοπική Σύναξη στη Μόσχα 20 Δεκεμβρίου 2013