Η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας θα δώσει επαρκή απάντηση στις οξείες δηλώσεις του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας σχετικά με την ανακηρυχθείσα Πατριαρχική Εξαρχία της Αφρικής, δήλωσε στο TASS το Σάββατο ο Αρχιεπίσκοπος Νικολάι Μπαλασόφ, Αναπληρωτής προϊστάμενος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων (ΤΕΕΣ) του Πατριαρχείου Μόσχας.

Η συνάντηση των ιεραρχών της Αλεξανδρινής Ορθόδοξης Εκκλησίας, που πραγματοποιήθηκε στις 10-12 Ιανουαρίου, χαρακτήρισε την απόφαση της ΡΟΕ να σχηματίσει την Πατριαρχική Εξαρχία της Αφρικής ως "μη αδελφικό χτύπημα" και απείλησε να τιμωρήσει εκείνους τους κληρικούς, στην αφρικανική ´Ηπειρο που θα μετακινηθουν στην Εξαρχία της ρωσικής Εκκλησίας. Η Σύνοδος της Αλεξάνδρειας διαμαρτυρήθηκε στο Πατριαρχείο Μόσχας, του οποίου χαρακτήρισαν τις ενέργειες ως μια προσπάθεια "αλλαγής της Ορθόδοξης εκκλησιολογίας", κυρίως"στο ζήτημα των ορίων της διοικητικής δομής της Εκκλησίας του Χριστού". Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας κατηγόρησε επίσης τη ΡΟΕ για συμμετοχή σε "νεοαποικιοκρατία" που διεκδικεί την παγκόσμια κυριαρχία.

"Πιστεύω ότι μια κατάλληλη απάντηση στη δήλωση που δημοσίευσε η Σύνοδος της Αλεξάνδρειας μπορεί να δοθεί την κατάλληλη στιγμή από την Ιερά Σύνοδο της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά φυσικά δεν μπορώ να προβλέψω τις αποφάσεις της Συνόδου", δήλωσε ο Αρχιερέας Νικολάι Μπαλασόφ.

Στις 29 Δεκεμβρίου, η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας αποφάσισε να ιδρύσει την Πατριαρχική Εξαρχία της Αφρικής. Η Σύνοδος αποφάσισε να δεχθεί 102 κληρικούς του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας από οκτώ αφρικανικές χώρες με τις ενορίες τους στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας μετά από συγκεκριμένες αιτήσεις. Το ψήφισμα διευκρίνισε ότι αυτό έγινε επειδή ο Πατριάρχης Θεόδωρος της Αλεξάνδρειας αποδέχτηκε το σχίσμα, τιμούσε και λειτούργησε μαζί με τον επικεφαλής της λεγόμενης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας Επιφάνιο Ντουμένκο.

Το 2018, με πρωτοβουλία του τότε Προέδρου της Ουκρανίας Πέτρο Πόροσενκο και του Πατριάρχη  Κωνσταντινούπολης Βαρθολομαίου, ιδρύθηκε  η "Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας" (PCU) με τη συγχώνευση δύο σχισματικών οργανώσεων. Η νέα "εκκλησία" έλαβε από τον Βαρθολομαίο τον τόμο της Αυτοκεφαλίας (πιστοποιητικό Ανεξαρτησίας). Οι επικεφαλείς ιεράρχες των Εκκλησιών της Αλεξάνδρειας και της Ελλάδας αναγνώρισαν την PCU, το ίδιο έκανε το 2020 και ο  Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Κύπρου. Η ΡΟΕ αντέδρασε στην αναγνώριση των σχισματικών διακόπτοντας τις σχέσεις με την Κωνσταντινούπολη και εκείνους τους ιεράρχες και επισκόπους σε άλλες τοπικές εκκλησίες που δέχτηκαν το ουκρανικό σχίσμα.