Θεόδωρος Γιεμελιάνενκο: «Προσεύχομαι στον Κύριον να μήν με αφήσει»
Βλαντιμίρ Λεγκούντα
Διαβάστε περισσότερα

Στο κανάλι τηλεώρασης «Σπάς»(«Σωτήρ») κυκλοφόρησε το δέκαόχδοο πρόγραμμα του πρόεδρου του τμήματος της Ιεράς Συνόδου για σχέσεις με την κοινωνία και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, του αρχισυντάκτη του περιοδικού «Θωμάς» Βλαδίμιρ Λεγόιδα. Ο προσκαλεσμένος του προγράμματος είναι ο παγκόσμιος πρωταθλιτής στις μικτές πολεμικές τέχνες ο Θεόδωρος Γιεμελιάνενκο. Σας προτείνουμε το ολόκληρο κείμενο του προγράμματος.


Καλημέρα σας, τίμιοι φίλοι. Συνεχίζουμε το κύκλο προγραμμάτων «Παρσούνα». Σήμερα ο επισκέπτης μας είναι ο Θεόδωρος Βλαδίμιροβιτς Γιεμελιάνενκο. Θεόδωρε Βλαδίμιροβιτς, γειάσου.

Καλημέρα.

Πές μας, σε παρακαλώ. Λίγοι είναι οι άνθρωποι που δεν σε γνωρίζουν. Εάν θα έπρεπε να παρουσιάζεσαι, τί πιο βασικό θα πείς για σένα;

Εάν πρέπει να παρουσιάζομαι, θα είπα: Θεόδωρος Γιεμελιάνενκο. Εάν μπορώ να πώ κάτι για τον εαυτόν μου: είμαι ένας μετανοών αμαρτωλός. 

Στο πρόγραμμα έχει πέντε μπλόκ που συνδέονται με την προσευχή των γέροντων της Όπτινας. Θυμάς, εκεί στο τέλο έχει: «Δίδασκε με να προσεύχομαι, να πιστεύσω, να ελπίσω να υποφέρω, να συγχωρέσω και να αγαπήσω. Εδώ είναι τα τελευταία πέντε θέματα: η Πίστη, η Ελπίδα, η Υπομονή, η Συγχώρηση και η Αγάπη.


Η Πίστη


Το πρώτο θέμα είναι η Πίστη. Ξέρεις, οι άνθρωποι έρχονται στην πίστη διαφορετικώς. Λένε ότι οι άνθρωποι έρχονται όταν συμβαίνει κάτι κακό, μερικοί από τα βιβλία, μερικοί, σπάνια όμως, από τη συναίσθηση ευχαριστίας. Μου φαίνεται ότι η δική σου εμπειρία συνδέεται με ακριβώς τέτοια παρουσίαση του Θεού; Έχω ακούσει μερικές φορές πως είπες, ότι ήρθες στο Διβέγεβο, και δεν έχει πάει σε προσκύνηση.

Όχι, απολύτως, μία στιγμή είπα: «Να πηγαίνουν οι άλλοι, εγώ θα μένω».

Λοιπόν, δεν σκέφτηκες να πάς;

Όχι, δεν σκεφτόμουν. Απλώς είχαμε αγώνες, και τα παιδιά μας, η ομάδα μου είχε μία καλή απόδοση, βεβαίως τους υποστήρηξα, και μετά τα γιορτάσαμε. Το πρωί κάναμε ένα ταξίδι, δεν ήταν προσκύνηση, μας είπαν, μία εκδρομή στο Διβέγεβο, οργανωμένη από τον πατέρα Ανδρέα, τον οποίον γνωρίσαμε τότε. Αυτή η εκδρομή άλλαξε τα πάντα, αλλά στην αρχή βεβαίως ένιωσα να τα παραιτήσω.

Κατάλαβα. Θέλω να σε ρωτήσω:αυτή η συναίσθηση, ότι ο Θεός είναι κοντά σου, η οποία σε τράβηξε—ζείς μ’αυτή, η συμβαίνουν στιγμές όταν φεύγει, και τι κάνεις τότε;

Βεβαίως συχνά θυμάμαι τα ταξίδια στον Άγον Όρος, και σε άλλους αγίους τόπους, για να, όχι να υπενθυμίσω τον Θεό, αλλά να Τον προεγγίσω, να τα νιώθω πάλι αυτά, που νίωθα τότε στο Διβέγεβο. Δόξα τω Θεώ, Αυτός με υποστηρίζει.

Αλλά νιώθω επίσης όταν παραχωρεί. Ή δεν παραχωρεί, πυθανώς εγώ φεύγω με τις αμαρτίες μου. Διάβασα στους αγίους ότι αυτή η συναίσθηση δίνεται σε πολλούς, όταν ο Θεός έχει απομακρυνθεί, ή ο άνθρωπος δεν αισθάνεται την παρουσία του Θεού. Σε τέτοιες στιγμές υπενθυμίζω ένα γνωστό ιερέα, που είπε: «Το βασικό είναι να πιστεύεις, το βασικό είναι να μήν αμφιβολείς ποτέ και να πιστεύεις». Άν και υποφέρω δύσκολο, αν και νιώθω  ότι σ’αυτή τη στιγμή είμαι μακριά από τον Θεό με τα εσωτερικά μου συναισθήματα, προσεύχομαι να μήν με αφήσει ο Θεός οπωσδήποτε.

Μου φαίνεται ότι πολλοί θεατές που σε έχουν δεί η έχουν διαβάσει την συνέντευξη με σένα, όπως και αυτοί που σε γνωρίζουν προσωπικά, έχουν μία εικόνα για σένα ως πολύ ολόκληρο άτομο, και στην αλήθεια μου φαίνεται ότι δεν έχεις αμφιβολίες, και όταν έπαθες αυτήν την μεταβολή, πηγαίνεις ορθώς και ήσυχα. Μήπως δεν είναι έτσι;

Δόξα τω Θεώ, δεν έχω αμφιβολίες. Δεν έχω καμία αμφιβολία για τον Θεό, αλλά είναι μεγάλη υπερβολή να πείς ότι πηγαίνω ορθώς. Καμιά φορά πέφτω και περνάω πάνω από τα τακούνια, Κύριε ελεήσον. Αλλά πρέπει να βρείς πάλι δυνάμεις για να σηκωθείς και να κολλάς στον Θεό με όλο το έντερο σου, με όλη την καρδιά σου.

Η γενική μου ερώτηση είναι: τί είναι το πιο δύσκολο για σένα στη πίστη;

Υπάρχουν στιγμές όταν ίσως δεν έχεις αμφιβολίες, αλλά είναι δύσκολο να εμπιστεύεσαι εκατόν στο εκατόν.

Να εμπιστευεσαι στον Θεό;

Ναί, να αφήσεις τελείως την κατάσταση, εάν μπορούμε να πούμε έτσι.

Θέλεις μόνος σου να ελέγχεις τα πράγματα;

Όταν δεν ξέρεις, όχι δεν ξέρεις, αλλά... θέλεις όπως τα κάνουμε συνήθως να μετράς τα πάντα και να κάνεις τα σχέδια σου. Όταν υπάρχει κάποια αβεβαιότητα, δεν μιλάω για το άθλημα ή για αγώνες, όχι, αλλά υπάρχουν καταστάσεις στη ζωή όταν δεν ξέρεις τι να κάνεις και πως είναι καλά να κάνεις. Εδώ πρέπει να εμπισεύεσαι τελείως στον Θεό. Καμιά φορά συμβαίνεται έτσι. Αλλά νομίζω ότι πρέπει να υπερβαίνεις τον εαυτό σου και να εμπιστεύεσαι.

Είπες ότι τώρα είσαι εντυπωσιασμένος από το ταξίδι στον Άγιον Όρος, είσαι για πρώτη φορά εκεί;

Είμαι για τέταρτη φορά, δόξα τω Θεώ.

Τί βρίσκεις  εκεί πρώτ’ απ’όλα; Αυτήν την συναίσθηση να είσαι κοντά στον Θεό, το οποίο έχεις ζήσει στο Διβέγεβο, ή απλώς ακολουθείς την λειτουργία; Τί είναι το πιο σημαντικό για σένα σε τέτοια ταξίδια;

Βεβαίως, να νιώθω αυτό το μοναχικό πνεύμα, την παρουσία του Θεού, καλά. Δεν ξέρω, όταν πηγάινω στον Άγιο Όρος, δόξα τω Θεώ όλα τακτοποίησαν καλά, όταν λάβεις την βίζα και παίρνεις το πλοίο, το χαμόγελο μου σπάει ακούσια. Είναι μία τέτοια χαρά, ότι δεν ξέρω πως να το εξηγήσω, είναι μία τέτοια εσωτερική απόλαυση και χαρά, θα το καλούσα μία στιγμή ευτυχίας. Ναί, να αγγίζω αυτό το μοναχικό πνεύμα, να προσεύχομαι, να παρακολουθήσω όλες τις λειτουργίες, να επισκέψω τα ιερά κειμήλια, να κάνω προσευχή για την οικογένεια μου, για τους εγγύς μου. Κάθε φορά έρχομαι, και ήδη τη τέταρτη φορά είμαι πεισμένος ότι όλα τακτοποίεται έτσι... Όπως λένε ότι όποιος πιστεύει στο τυχόν δεν πιστεύει στο Θεό. Δεν πιστεύω στο τυχόν, αλλά πιστεύω ότι ο Θεός τα οδηγεί τα πάντα. Τώρα γυρίσαμε, και όλα τακτοποιήθηκε λεπτό σε λεπτό, πάρα πολλά τυχήματα.

Θυμάς, όταν πέθανε ο υπηρέτης της εκκλησίας στη Μόσχα Γεώργιος Βελικάνοβ, ο οποίος κάλυψε έναν άστεγο, και ανταποκριθήκαμε, και εσύ μου έγραψες ότι σε τέτοιους ανθρώπους στέκεται η πίστη μας, ότι μπορούμε να μην τους παρατηρήσουμε,  και όταν φεύγουν, καταλαβαίνεις ότι δίπλα σου ζούσαν τέτοιοι άγιοι άνθρωποι. Έχεις συναντήσει τέτοιους ανθρώπους;

Ελπίζω ότι έχω γύρο μου τέτοιους ανθρώπους. Μου φαίνεται ότι τους έχω.

Κατάλαβα. Τότε θυμήθηκα το μηνυμά σου ότι δεν τους παρατηρούμε...

Είναι άνθρωποι που έχουν μία αγάπη η οποία θυσιάζεται. Για αυτόν κάθε στιγμή της ζωής του είναι όχι για τον εαυτόν του, αλλά για τον άλλον. Αυτό είναι η αγάπη, όταν θυσιάζεις τον εαυτόν σου, χωρίς να το σκεφτείς, είτε είσαι καλός άνθρωπος, είτε κακός... Αυτό είναι το υψηλότερο βαθμό της αγάπης. Όταν δεν έχεις την ερώτηση, άν να κάνεις ή να μήν κάνεις, όταν το έχεις μετατρέψει σε αρετή.


Η Ελπίδα.


Το επόμενο θέμα είναι η Πίστη. Ο φόβος είναι πυθανώς μία απουσίαση πίστης. Εσύ φοβάς το θάνατο;

Όταν όλα είναι καλά, κάνει ζέστη, άνετα, είναι πολύ εύκολα να συζητάς για το θάνατο και δεν το φοβάς. Και όταν προκύπτει μία συγκεκριμένη κατάσταση, όταν καταλαβαίνεις ότι δε θα τελειώσουν τα πάντα, αλλά αισθάνεσαι ότι δεν είσαι έτοιμος, φοβας να μην δείξεις δειλία.

Είναι εύκολο να πείς ότι δεν φοβάμαι, αλλά δεν ξέρεις...

Ναί, είναι εύκολο να πείς ότι δεν φοβάμαι, αλλά να πώ ότι ακόμα δεν το έχω περάσει, γιαυτό... Εάν είσαι υγιής, εάν όλα είναι καλά με σένα, είναι εύκολο να μιλάς. Είδα πως πιστοί άνθρωποι, υποστηριζόμενοι, φοβήθηκαν όταν έπασχαν σοβαρά, όταν αρρώστησαν και ήξεραν ότι η ζωή τους έχει έρθει στο τέλος, είδα –πυθανώς όχι μία απελπισία, αλλά πως δύσκολα ήταν.. Δεν είναι τόσο εύκολα τα πράγματα, όταν μιλάς για το θάνατο και δεν είσαι καθισμένος στο πολυθρόνα.

Πες μου, σε παρακαλώ... να με συγχωρείς... Δεν ξέρω, τί είναι, όχι η φυσιολογική υψοφοβία, για παράδειγμα... Εγώ φοβάμαι ότι έχω παιδιά, και δεν θα μπορέσω να τα εκπαιδεύσω, ότι δεν θα είναι χριστιανοί. Ή φοβάμαι να πεθάνουν οι γονείς μου, να τους χάσω, φοβάμαι όταν αρχίζω να σκέφτομαι για αυτό... Και εσύ έχεις τέτοια πράγματα που προσπαθείς να μήν τα σκεφτεσαι;

Ξέρεις, ο πατέρας μου πέθανε πριν από πέντε χρόνια, και δεν αισθόμουν φόβο, γιατί δεν έχασα το σύνδεσμο μ’αυτόν, δόξα τω Θεώ, προσεύχομαι για ευτόν, τον μνημονεύω. Ο Κύριος μου δίνει την αίσθηση ότι δεν ξεχωρίσαμε. Γιαυτό, πιθανώς βιώνω το θάνατο των αγαπημένων μου κάπως αλλιώς, δηλαδή δεν χάνω τον σύνδεσμο μ΄αυτούς. Όσο αφορά τον εαυτόν μου και τα παιδιά, πιθανώς όχι, εδώ έχω τέλεια εμπιστοσύνη στον Θεό. Αλλά βιώνωντας την ζωή μου, ανησυχώ για αυτά βεβαίως, σε διάφορες περιπτώσεις. Ανησυχώ για την μεαλύτερη κόρη, και για την μικρότερη, βεβαίως. Αλλά προσεύχομαι στον Κύριο για να μένουν μέχρι τα τέλη της ζωής τους πιστοί στον Χριστόν.

Δηλαδή αυτο δεν είναι φόβος, είναι μάλλον ανησυχία.

Είναι τέτοιο θέμα... Θυμάμαι ότι γεννήθηκε η μεγαλύτερη κόρη μας η Λίζα, αυτή ήταν αμέσως σε εντακτική περίθαλψη. Βεβαίως εμείς προσευχόμασταν, πήγαιναν. Ξαφνικά ένας ιερέας, στον οποίον παραπονιέθηκα, μου είπε: «Βεβαίως είναι δύσκολο αυτό. Αλλά από άποψη σωτηρίας αυτή είναι σε καλύτερη κατάσταση από εσας». Σκεφτόμουν: τί λέει, τον περίμενα να με παρηγορήσει κάπως. Αλλά όταν τα ανέλυσα, κατάλαβα ότι έχει δίκαιο. Καταλαβαίνω ότι τέτοια εμπιστοσύνη, τέτοια ελπίδα, μέχρι τώρα δεν μπορώ να πω ότι τα έχω. Εσύ είπες ήδη ότι δεν μπορείς πάντα να απολύεις. Γενικά αυτό είναι δύσκολο να έχεις εμπιστοσύνη. Γιατί η ελπίδα είναι μία ατέλειοτη εμπιστοσύνη στον Θεό, όταν ελπίζεις: όπως ο Θεός θα σου δώσει, έτσι θα είναι. Αλλά είναι δύσκολο να εμπιστευτείς έτσι.

Ξέρεις, πιθανώς μπορώ εύκολα να εμπιστευτείς στον Κύριο τον Θεόν όταν πηγαίνουμε με τις κοπέλες στο ναό, δηλαδή το ξέρω ότι η μεγαλύτερη μου κόρη ζεί ευσεβές. Αλλά πιθανώς είναι δύσκολο να εμπιστευτείς όταν δίπλα σου είναι ένας άπιστος άνθρωπος, ή όχι τόσο δύσκολο να εμπιστευτείς—ανησυχείς για αυτό το άνθρωπο, πολύ δυνατά ανησυχείς. Και παρακαλείς τον Κύριον να αγγίξει την ψυχή αυτού του ανθρώπου, και αυτή η αβεβαιότητα, όταν δεν ξέρεις τι θα γίνει μ’αυτόν, ότι είναι αγαπημένος σου άνθρωπος, τότε ανησυχείς. Έτσι καταλαβαίνω όταν πηγαίνω στην εκκλησία με τα παιδιά... Ξέρω αυτήν τη ιστορία, ότι συμβαινόταν με την Λίζα, βεβαίως ο Θεός να μήν το βιώσουν οι γονείς. Καλώς είπε ο παπάς, ότι απλώς δεν έχουμε εμπιστοσύνη, ξεχνάμε γιατί ήρθαμε σ’αυτή τη γή, σ’αυτή τη ζωή, γιατί την έχουμε.

Σε ακούω τώρα και ενθυμίζω ότι είπες που σε αρέσουν «Ὁι αδελφοί Καραμάζοβ» και ο Αλιόσα. Θυμάς, ο Αλιόσα λέει εκεί: δεν μπορώ όταν ο Κύριος είπε: «Άφισε τα πάντα και με ακολούθα», να πηγαίνω μόνο στη λειτουργία και δεν μπορώ να δώσω μόνο δύο ρούβλα όταν λέει «Δός τα πάντα». Ξέρεις αυτήν την εμπειρία; 

Κατάλαβα, εάν... Ο Ντοστογέβσκι είναι βεβαίως ένα ξεχώριστο θέμα. Όταν όλα γίνεται μία τελετή ή... όπως έιπε ο Μητροπολίτης Αντώνιος του Σούροζ, είχε αυτήν την εμπειρία, ότι είδε όχι τον πιστό άνθρωπο, αλλά ένα άνθρωπο ό οποίος πήγαινε στην εκκλησία που εάν ήρθε κάποιος σ’αυτόν, ένας πτωχός που ζήτησε ελεημοσύνη—δεν τον άφησε στο σπίτι του, αλλά του έδωσε μία κούπα σούπα: «΄Ελα, να φάς». Και νόμισε ότι έχει εκπληρώσει το χριστιανικό του καθήκον, έτρεφε τον πεινασμένο. Πράγματι η εκδήλωση της πίστης και της αγάπης μας δεν είναι σ’αυτό. Πάλιν, από τον ίδιο Μητροπολίτη του Σούροζ, όταν ο πνευματικός του πήγαινε από ένα μέρος της πόλης σε άλλο μέρος, και ένας πτωχός του ζήτησε ελεημοσύνη, ο πνευματικός του δεν είχε ούτε ένα λεπτό. Και απλώς τον προσέγγισε, τον αγκαλλίασε, έβγαλε το καπέλο του... όχι, αυτός ήταν ένας δάσκαλος, ζητώ συγγνώμι... και ύστερα τα παιδιά ρώτησαν αυτό το δάσκαλο: γιατί το έχετε κάνει; Και απάντησε: «Δεν είχα τίποτε, αλλά εάν θα τον έχω περάσει, αυτός θα έχει χάσει πιθανώς την τελευταία πίστη στον άνθρωπο.»

Μετά ρώτησαν αυτόν τον πτωχό, τον οποίον αγκαλίασε. Είπε: «Άν και μου έδωσαν μεγάλα χρηματικά ποσά, δεν αισθάνθηκα τέτοια χαρά, τέτοιο έλεος από ανθρώπων». Αυτό είναι ό τι έρχεται από καρδιά, όχι όταν θέλουμε να εκτελέσουμε μία ορισμένη τελετή.