Μόλις στη χώρα παρατηρηθεί κάποια αναταραχή αμέσως βρίσκεται κάποιος που τρομοκρατεί με τα γεγονότα που συνέβησαν στη «δεκαετία του 90’». Τί φοβερό όμως συνέβη τότε, δηλαδή στο τέλος του 20ου αιώνα; Ένα από τα φοβερά συμβάντα εκείνης της εποχής ήταν οι γρήγορες αλλαγές στον χαρακτήρα των ανθρώπων. Δύο με τρία χρόνια μετά την έναρξη των  γνωστών μεταρρυθμίσεων κυριάρχησε πολύ η σκέψη «ο κάθε ένας για τον εαυτό του». Δεν ζούσαν βέβαια όλοι μ’αυτόν τον τρόπο  αλλά θα τολμούσα να πω ότι εκείνη η ρήση ο «κάθε ένας για τον εαυτό του»  διαμόρφωσε τις καταστάσεις εκείνης της περιόδου. Οι δύσκολες εποχές κάνουν τους ανθρώπους τρομερούς. Και ανάμεσα σ’εκείνους που ονομάζουμε τρομερούς δεν είναι λίγοι αυτοί που προκαλούν τρόμο και έγιναν έτσι από το φόβο, γιατί ο φόβος καταστρέφει όχι μόνο την ηθική αλλά και την λογική. 

Υπήρχε κάποτε ένα παιδικό βιβλίο «Μπαράνκιν, γίνε άνθρωπος!». Δεν θυμάμαι σε τί ακριβώς αναφέρονταν, νομίζω όμως ότι γενικά αφορούσε κάτι άλλο. Αλλά τώρα δεν είναι αυτό το σημαντικό, το πιο σημαντικό είναι ο τίτλος του που είναι πολύ επίκαιρος δηλαδή αποτελεί ένα καλό κάλεσμα. Εάν δε θέλεις «νέα δεκαετία του 90’» τότε να είσαι άνθρωπος, μην αγριεύεις. Ακόμα και αν φοβάσαι, μόλις αγριέψεις, αυτό θα γίνει ακόμη πιο τρομερό.

Να, ήρθε η πανδημία… πως να προστατευτείς από αυτή την λοίμωξη; Τί υποκρύπτει πράγματι η πανδημία; Από ποιους κινούνται αυτές οι καταστάσεις; Που θα καταλήξει όλο αυτό και ποιος θα υποστεί τη ζημία; Όλοι αντιλαμβάνονται ότι ο κόσμος δεν θα είναι ο ίδιος από τώρα και στο εξής. Δεν υφίσταται κάτι τέτοιο αλλά ποτέ δεν ξέρεις. Το κυριότερο είναι να μην αγριεύεις, γιατί αν αγριέψεις ο κόσμος σίγουρα δεν θα είναι πλέον ο ίδιος για σένα. Μπορεί κάποιος που δεν αγρίεψε να έρθει προς εσένα, τότε θα καταφέρεις να τον ακούσεις και να τον αποδεχτείς; Εδώ είναι το ερώτημα. 

Οι πολιτικοί παίζουν άλλο ένα παιχνίδι; Θέλουν να παρασύρουν περισσότερο κόσμο σε αυτό; Και αυτό σου συμβαίνει πρώτη φορά; Ακόμη και η δική σου επιφανειακή ιστορική γνώση φτάνει για να καταλάβεις πως αυτό δεν είναι καθόλου κάτι καινούργιο. Άρα τί μπορείς να κάνεις εσύ; Δεν γίνεται να προστατεύεσαι από τα πάντα, άλλα, όμως προσπάθησε να μη παίζεις τα παιχνίδια τους. Μην αγριεύεις. Περιστοιχίζεσαι από ανθρώπους του πολύ κοντινού περιβάλλοντος σου και άλλους οι οποίοι είναι από το ευρύτερο περιβάλλον. Επίσης κάθε μέρα εφ’όσον βρίσκεσαι στο Διαδίκτυο είσαι σε επικοινωνία με κόσμο. Με κόσμο απλό. Μείνε άνθρωπος σαν κι εκείνους, μην φοβίζεις τους ανθρώπους, μην διστάζεις να είσαι απλός καθημερινός άνθρωπος, να ασχολείσαι με απλά πράγματα και αν δεν μπορείς να προβείς με μεγάλες πράξεις, για άλλη μια φορά μείνε σιωπηλός. Μη φέρεσαι με αγένεια προς τους άλλους και συγκρατήσου ακόμα και αν σε παρασύρει το δίκαιό σου, μην προσπαθήσεις να το υποστήριξης με θυμό. Μην αγριεύεις.

Υπάρχει οικονομική κρίση; Δεν είσαι πρωτάρης σε τέτοια κρίση, διότι και πρώτη φορά να συμβαίνει στη ζωή σου προσπάθησε να μην τα χάσεις γιατί έτσι εύκολα μπορείς να χάσεις τον εαυτό σου, αυτούς που σε βοήθησαν πολλές φορές, και αυτούς που βοήθησες εσύ, έστω και κατ’ελάχιστον. Ακόμη και αν σου συμβεί να πελαγοδρομήσεις, αυτό που θα επηρεάσει στην ποιότητα της ζωής είναι η αλληλοβοήθεια και όχι το «ο καθένας για τον εαυτό του». Κατά περίεργο τρόπο, στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης αυτό που θα σε βοηθήσει να επιβιώσεις είναι η απλή ανθρώπινη σκέψη γι’αυτό, μην αγριεύεις. 

Η κάθε μέρα είναι διαφορετική και μας φέρνει καινούργια γεγονότα. Ένα γνωστό ή άγνωστο πρόσωπο είπε κάτι που δεν έπρεπε ή το κατάλαβες λάθος. Αλλά ακόμα και αν δεν είναι αυτό που έπρεπε να πει, εσύ μην αγριέψεις. Τσέκαρέ το. Ηρέμησε. Σκέψου. Ακόμα και να μην είναι εκείνο που έπρεπε να είναι, μην αγριεύεις. Αν αγριέψεις, ο ίδιος θα είσαι τόσο λάθος όσο αυτοί που έκαναν λάθος και ακόμα κι αν έρθουν μετανιωμένοι μπροστά σου αυτό δεν είναι ένα γεγονός που θα σε βοηθήσει. Ακόμα και να διαφωνείς κατηγορηματικά με κάτι, συγκρατήσου. Μην αγριεύεις. 

Θα πεις πρέπει να είμαι αρκετά νηφάλιος. Είναι εύκολο δηλαδή να στέλνουμε πάντα και παντού ήρεμα μηνύματα –«μην αγριεύεις!». Εάν ζήσετε, αγαπητοί μου, με τους λύκους, θα ουρλιάζετε σαν λύκος ή εάν ζήσετε με αρκούδες θα συμπεριφέρεστε όπως η αρκούδα ή αν ζήσετε με λαγό θα αρχίσετε να κλαίτε. Αλήθεια τί μπορείς να κάνεις εάν συναντήσεις κάποιον ο οποίος ήδη αγρίεψε; Να θυμάσαι ότι είναι και αυτός άνθρωπος. Δεν τολμώ να απαιτήσω να συμπεριφερθείτε όπως μερικοί άγιοι, αυτό είναι αδύνατον. Εάν διατηρήσεις στη μνήμη σου κάποιες ιστορίες, όπως για παράδειγμα οι ιστορίες που αφορούν τη ζωή του οσίου Σεραφείμ του Σάροφ, ο οποίος αποτελεί το πρότυπο της ταπεινότητος αυτό θα είναι μια μεγάλη βοήθεια για να μην αγριέψεις και εσύ ο ίδιος. Ακόμη και αν έχεις δίκαιο, ακόμη και αν κληθείς να υπερασπιστείς τον εαυτό σου, μην εκδικηθείς.

Ο άνθρωπος ριζικά διαφέρει από το ζωικό κόσμο. Επειδή όταν αγριεύει συμπεριφέρεται αφύσικα και γι’αυτό μπορεί να γίνει χειρότερος από το θηρίο. Ωστόσο σε ό’τι και να μεταμορφωθεί ο άνθρωπος εξακολουθεί  να διαμορφώνει την εποχή του. Οι καιροί αλλάζουν; Έρχονται δύσκολες εποχές; Σύνελθε, δεν υπάρχουν δύσκολες ή εύκολες εποχές από μόνες τους. Όπως και δεν γίνεται μια πόλη βρόμικη από μόνη της η οποία ρυπαίνεται από εσένα τον ίδιο, εάν εσύ δεν πετάξεις στα απορρίμματα το περιτύλιγμα ή το αποτσίγαρο. Εσύ επέτρεψες στον εαυτό σου να αγριέψει και οι καιροί έγιναν πιο σκληροί επειδή δίπλα σου κάποιος ένιωσε χειρότερα μαζί σου. Δεν θέλεις «νέα δεκαετία του 90’»; Επομένως, μην αγριεύεις.