Υπάρχουν πολλά δημοσιεύματα για το θέμα της εξάρτησης και με τις συμβουλές πως πρέπει να την αντιμετωπίζει κανείς αν θέλει να βοηθήσει το αγαπημένο του άτομο που βυθίζεται στην άβυσσο της. Αλλά ιδού μια διαφορετική περίπτωση: με τη βοήθεια του Θεού συμβαίνει ένα θαύμα. Ο αλκοολικός σταματά να πίνει και αποφεύγει τα οινοπνευματώδη ποτά περισσότερο από ενάμιση χρόνο. Τι γίνεται σε αυτή την περίοδο με την οικογένεια του, με την σύζυγο του, με τα παιδιά του; Ποιες δυσκολίες εμφανίζονται στις διαπροσωπικές σχέσεις, ποια είναι η σωστή οικοδόμηση αυτών των σχέσεων; Ουσιαστικά δεν γράφεται τίποτα για αυτά τα προβλήματα. Μα η ζωή αρχίζει να προσφέρει δύσκολα μαθήματα και δεν ξέρεις πως να τα καταφέρεις με αυτά. Την ημέρα του Αγίου Βονιφάτιου προτείνουμε στους αναγνώστες μας την προσωπική ιστορία μιας γυναίκας η οποία έζησε δεκαπέντε χρόνια αλκοολικής εξάρτησης του συζύγου της και σχεδόν είκοσι μήνες όποτε αυτή και ο άντρας της οικοδόμησαν εκ νέου τη ζωή τους.

Δε θα δώσω στους εξαρτημένους τις συμβουλές πως πρέπει να συμπεριφέρονται με έναν άνθρωπο που έκοψε το αλκοόλ επειδή η περίπτωση τους καθενός είναι μοναδική, ο καθένας έχει τις δικές του σχέσεις, τη δική του ιστορία, και γενικά αυτή η υπόθεση είναι εντελώς προσωπική. Αλλά θέλω να μιλήσω για τα δικά μου λάθη που έκανα, θέλω να διηγηθώ τη δική μου εμπειρία.

Λοιπόν, να περιγράψω μερικά επεισόδια από τη ζωή μου στα οποία όπως μου φαίνεται θα μπορούσα να κάνω κάτι αλλιώς.

1. Πριν από δεκαπέντε χρόνια δεν προσέδωσα αρκετή σημασία στο γεγονός ότι ο σύζυγος μου έπινε αλκοόλ κάθε μέρα μετά τη δουλειά. Γυρίζοντας στο σπίτι έπαιρνε ένα «ελαφρύ» ποτό στο δείπνο και ένα «πιο ισχυρό» για την «χαλάρωση» αργότερα. Ο πατέρας μου με προειδοποίησε τότε για το σε τι αυτό μπορεί να οδηγήσει, και εγώ ίσως θα μπορούσα να το σταματήσω. Αλλά δεν σταμάτησα, και οι προβλέψεις του πατέρα μου πραγματοποιήθηκαν. Η κατανάλωση του αλκοόλ «για την χαλάρωση» μετατράπηκε στo «για την ανακούφιση από το άγχος» στο οποίο ο άντρας μου βρισκόταν συνέχεια. Ακριβώς η ίδια η κατάσταση της νηφαλιότητας ήταν άγχος γι’ αυτόν. Και αυτή τη στιγμή κατάλαβα ότι πρέπει να χτυπήσω συναγερμό, αλλά ήταν πια αργά: ο αλκοολισμός είχε υποδουλώσει τον άντρα μου.

2. Έχοντας κατανοήσει αυτή την κατάσταση, αποφάσισα να προσεύχομαι για τον άντρα μου (τότε ακριβώς ήταν η περίοδος της ένταξης μου στην Εκκλησία). Παρακαλούσα τον Θεό ώστε ο άντρας μου να σταματούσε να πίνει αλκοόλ. Την τελευταία χρόνια της εξάρτησης του προσευχόμουνα ιδιαίτερα θερμά. Είχα μπροστά μου έναν στόχο, την πραγματοποίηση της παράκλησης μου και ήμουν συνεπαρμένη με αυτό, πίστευα και δεν είχα αμφιβολίες. Ήταν καλό! Αλλά εκτός από αυτό νόμιζα πως έσωζα τον άντρα μου, τον συγχωρούσα σε πολλά πράγματα, έκανα υπομονή. Πίστευα ότι η θυσία μου δεν μπορεί να είναι άδικη (μια τυπική για τους εξαρτημένους στάση του «σωτήρα» και του «θύματος»). Δεν πρόσεχα πολλά προβλήματα της οικογένειάς μας, απλά δεν τα έβλεπα. Τα αποκάλυψα όταν ο Κύριος ανταποκρίθηκε στην παράκληση μου, και ο άντρας μου σταμάτησε να πίνει. Όλα αυτά τα προβλήματα εκδηλώθηκαν, επιδεινώθηκαν, αυξήθηκαν. Όταν ένας άνθρωπος κόβει το αλκοόλ, δεν θεραπεύεται ταυτόχρονα πνευματικά.

3. Και τώρα να κάνω μια αναδρομή. Μια φορά ο σύζυγος μου κάλεσε στο σπίτι έναν ειδικό σχετικά με τα ναρκωτικά για αποτοξίνωση. Πληρώσαμε πολλά χρήματα. Στη συνέχεια καλέσαμε έναν ειδικό σχετικά με τα ναρκωτικά μερικές φορές ακόμα, πρώτα με την παράκληση του άντρα μου, μετά το έκανα μόνη μου. Είχα την ελπίδα ότι η αποτοξίνωση θα συνέφερε στη ζωή του συζύγου μου και θα καταλάβαινε την ολέθρια κατάσταση του. Αλλά πάλι ξεγελάστηκα. Η προσωρινή αποτοξίνωση μόνο αφαιρεί τις τοξίνες από το σώμα, ανακουφίζει την κατάσταση ενός αλκοολικού και δίνει δύναμη για περαιτέρω χρήση του αλκοόλ. Δεν επιδρά με κανένα τρόπο στον νου του και στο πνεύμα του. Δεν του γεννιέται καμία επιθυμία να κόψει το αλκοόλ.

4. Μετά την τελευταία αποτοξίνωση με την συγκατάθεση του συζύγου μου έκρυψα τα κλειδιά του διαμερίσματος ώστε να μην μπορεί να βγει έξω και να αγοράσει το ποτό. Θυμάμαι αυτές τις μέρες με ρίγος: η πλήρης καταστροφή στο διαμέρισμα, το σπασμένο τηλέφωνο μου, η κλονισμένη ψυχική μου υγεία και το αποτέλεσμα ένα μπουκάλι ουίσκι που ο άντρας μου αγόρασε ύστερα από τρεις μέρες.

Το συμπέρασμα: δεν πρέπει να συνάψει κανείς μια συμφωνία με έναν αλκοολικό, είναι μια μάταιη προσπάθεια επειδή δεν είναι σε θέση να ελέγχει τον εαυτό του και την επιθυμία του να πιει.

5. Και τώρα να μιλήσω για την ισχυρότερη αυταπάτη μου. Όταν μετά από την αποτοξίνωση ο άντρας μου μεταφέρθηκε σε μια κλινική, είχα αρκετό καιρό για να συνέλθω και να σκεφτώ για το πως πρέπει να συμπεριφέρομαι στην επακόλουθη οικογενειακή ζωή μας. Επειδή όλο αυτό το χρόνο ήμουν σε κατάσταση ευφορίας. Ύστερα από τα λόγια που ειπώθηκαν στο ιατρείο των ναρκωτικών: «Τώρα κατάλαβα πόσο αγαπημένα προσωπά είστε για μένα εσύ και η κόρη μου», περίμενα πολλές αλλαγές από τον άντρα μου. Πίστευα ότι θα πάρω νηφάλιο, διαφορετικό άντρα που αγαπά, που είναι έτοιμος να κάνει τα πάντα ώστε να εξαλείψει την ενοχή του ενώπιον μου και της κόρης μας. Στην οικογενειακή συνδιάσκεψη με τον ψυχολόγο εξέφρασα μόνο δύο απαιτήσεις μου στον σύζυγο μου: ώστε να μην έπινε και να μην παραστράτιζε. Για τα υπόλοιπα δεν σκεφτόμουνα καθόλου. Και πόσο βαθιά αποδείχτηκε η απογοήτευση μου όταν ξαναρχίσαμε την οικογενειακή ζωή μας.

6. Και μετά άρχισα να κάνω το ένα σφάλμα μετά το άλλο. Τις πρώτες μέρες μετά την θεραπεία έπρεπε να βάζω τα θεμέλια των επακόλουθων σχέσεων μας, να τα πλάθω, επειδή ο σύζυγος μου ήταν πολύ ευάλωτος ως πηλός. Αλλά μόνο τις τρεις πρώτες μέρες. Όμως εγώ δεν τις επωφελήθηκα επειδή δεν ήξερα και περίμενα από τον άντρα μου αυτό στο οποίο είχα ετοιμάσει τον εαυτό μου.

Αλλά ο σύζυγος μου άρχισε να γυρίζει στην συνηθή του πραγματικότητα, και εγώ όλο και περισσότερο καταλάβαινα ότι οι προσδοκίες μου ήταν απραγματοποίητες.

7. Σε λίγο άρχισα να εκφράζω τα παράπονα για την έλλειψη προσοχής του συζύγου μου σε μένα. Τις επόμενες εβδομάδες περίμενα τις παρακλήσεις συγχώρεσης, την εκδήλωση συναισθημάτων, αλλά μάταια. Άρχισα να κατανοώ ότι ένα χάσμα εμφανίστηκε μετάξυ μας. Εγώ απομακρύνθηκα, χωρίστηκα, απομονώθηκα ελπίζοντας να προστατέψω τον εαυτό μου από τον πνευματικό πόνο. Μόνο τώρα, ύστερα από 8 μήνες, απέκτησα την κατανόηση αυτού του τι συνέβαινε τότε με τον άντρα μου και εξακολουθεί και τώρα να συμβαίνει.

Ένας άνθρωπος που έκοψε το αλκοόλ μετά από μια μακριά περίοδο χρήσης και της κατάχρησης του αλκοόλ γίνεται εντελώς διαφορετικός. Στερείται οποιωνδήποτε συναισθημάτων, που θα μπορούσε να χαρίζει στους δικούς του και φυσικά δεν μπορεί να αγαπά. Η οργή, οι παρεξηγήσεις, η κατάκριση τον κυριαρχούν έυκολα. Δυσκολεύεται να διαμορφώνει τις ομαλές σχέσεις με τους ανθρώπους οι οποίοι με τη σειρά τους δεν μπορούν να είναι άψογοι. Είναι «κενός» επειδή ένα μεγάλο μέρος της ψυχής του, το οποίο καταλάμβανε άλλοτε το αλκοόλ, άδειασε και δεν αντικαταστάθηκε από τίποτα.

Μου φαίνεται ότι η αποστολή μου ήταν να γεμίζω σιγά-σιγά αυτό το κενό. Να τον βοηθώ με κάποιες επιφυλακτικές προσπάθειες, μη προκαλώντας τον, αλλά γεμίζοντας σιγά-σιγά αυτό το κενό ώστε εκεί να κυριαρχήσουν οι καλές σκέψεις. Δεν είναι μια εύκολη αποστολή.

Για αυτά τα πράγματα έπρεπε να σκεφτόμουν την περίοδο της αποκατάστασης του συζύγου μου. Εδώ έχει μεγάλη σημασία η υπομονή, η ταπείνωση και η αγάπη, μία τέτοια αγάπη στην οποία μας καλεί ο Κύριος στο Ευαγγέλιο. Είναι σημαντικό να βγάλεις τον εαυτό σου από τις σκέψεις σου και να θυσιάζεις τις επιθυμίες σου για το αγαπημένο άτομο. Καλά περιγράφεται αυτό στο δεύτερο τόμο του βιλίου για τον γέροντα Παϊσιο τον Αγιορείτη οι «Λόγοι».

Δεν θα γράψω πια για τα λάθη μου, ήταν πολλά, και τώρα ακόμα εξακολουθώ να κάνω λάθη συχνά. Αυτός είναι ο δύσκολος δρόμος μας μέσα από τα αγκάθια στην βαθιά αλληλοκατανόηση.

Εδώ είναι τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξα, περνώντας αυτά τα αγκάθια:

1. Ύστερα από την δεκαπεντάχρονη «μεθυσμένη» περίοδο όλα τα προβλήματα, που είχαμε πριν, γύρισαν στην οικογένεια μας. Ίσως ο σύζυγος μου άρχισε να πίνει για να προστατέψει τον εαυτό του από αυτά τα προβλήματα με την βοήθεια του αλκοόλ.

2. Ύστερα από δεκαπέντε χρόνια γύρισαν όλες οι επιθυμίες και οι απαιτήσεις μου που είχα πριν. Στην «μεθυσμένη» περίοδο παραμερίστηκαν επειδή κυριαρχούσε μόνο μια επιθυμία: ο σύζυγος να έκοβε το αλκοόλ. Αποδεικνύεται ότι η άρνηση από το αλκοόλ δεν αλλάζει τίποτα και μας γυρίζει πίσω στο σημείο εκκίνησης.

3. Κατάλαβα ότι δεν ξέρω να αγαπώ, όταν χρειάστηκε μια αγάπη η οποία μόνο δίνει και δεν περιμένει την ανταπόκριση. Πρόσφατα ένας ψυχολόγος μου είπε ότι παραμένω να είμαι εξαρτημένη. Μπορώ να αγαπώ τον σύζυγο μου μόνο τις στιγμές που δεν είναι καλά, όταν χρειάζεται να τον λυπούνται. Είναι η στάση του «σωτήρα». Ξέμαθα να ζω στην αγάπη, όταν όλα είναι καλά και ήρεμα.

Συχνά φαντάζομαι τον εαυτό μου να περπατώ στην έρημο και να διψάω πολύ. Μου έδωσαν ένα βρώμικο άδειο δοχείο και είπαν: «Βρες μια όαση, πήγαινε εκεί, πλύνε το δοχείο και γέμισε το με καθαρό νερό και μόνο μετά από αυτό ξεδίψασε. Είναι σαν μια παραβολή. Το νερό είναι η αγάπη, το δοχείο είναι ο σύζυγος μου με ένα κενό στην ψυχή. Πρέπει πρώτα να τον βοηθήσω να απαλλαγεί από τον αρνητισμό του. Πως; Μόνο με την βοήθεια της αγάπης. Πρέπει να γεμίσω όλο αυτό το κενό με την αγάπη μου και μόνο ύστερα από αυτό να την λαμβάνω πίσω. Από που, από που μπορώ να πάρω τόση αγάπη, εαν η ίδια είμαι κενή μέσα μου; Μόνο παρακαλώντας τον Θεό και την Μητέρα του Θεού, μόνο δια της προσευχής. Πρέπει να παρακαλώ να μου δώσουν την ελάχιστη χάρη και να με μάθουν αυτή την αγάπη η οποία δεν υποκρίνεται, αλλά θυσιάζει τον εαυτό της και συγχωρεί.

Έτσι αρχίζεις να κατανοείς ότι ο Κύριος δεν μας φέρνει τις δοκιμασίες άδικα συμπεριλαμβανομένου του αλκοολισμού των αγαπημένων μας ατόμων. Ίσως εμείς οι ίδιοι το χρειαζόμαστε για να καταλάβουμε ξεκάθαρα, να κατανοήσουμε και να ξεκινήσουμε να αλλάζουμε για την ευτυχία των οικογενειών μας. Ποιος ξέρει αν σκεφτόμουνα ποτέ για μια τέτοια αγάπη αν δεν περνούσα αυτές τις δοκιμασίες.

Δόξα τω Θεώ για όλα!