Στην εποχή μας, η αντίληψη για την «τρίτη ηλικία» έχει αλλάξει πάρα πολύ: τώρα οι ηλικιωμένοι δεν μένουν κλεισμένοι πια μέσα στο σπίτι και ο κύκλος των ενδιαφερόντων τους  δεν περιορίζεται μόνο στη φροντίδα των εγγονών και δισέγγονών τους. Παρόλα αυτά μήπως τυχαία έχουμε χάσει την μία και πολύ σημαντική πλευρά των γηρατειών, σύμφωνα με την οποία υποστηρίζεται ότι τα γηρατειά είναι η εποχή προετοιμασίας για την αιωνιότητα; Αυτό το θέμα συζητάμε με την ενορίτισσα της εκκλησίας Znamensky του Khanty-Mansiysk.

Κάποτε έκανα ένα δώρο σε μια ηλικιωμένη συγγενή μου, μια εικόνα της Αγίας Βαρβάρας της Μεγαλομάρτυρος. Από την παιδική μου ηλικία θυμάμαι τις προσευχές της γιαγιάς μου: "Κύριε, μην μου δώσεις ξαφνικό θάνατο, άσε με να λίγο υποφέρω και να πονέσω για τουλάχιστον μια εβδομάδα πριν από το θάνατο." Και η Αγία Βαρβάρα είναι σεβαστή ως μεσάζουσα προς το  Θεό για την απαλλαγή  από τον ξαφνικό θάνατο, δηλαδή θάνατο χωρίς μετάνοια και χωρίς εκκλησιασμό. Μου φάνηκε ότι τέτοιου είδος δώρο είναι κατάλληλο για ένα ηλικιωμένο άτομο και το εξήγησα, παραδίδοντας την εικονίτσα στη συγγενή μου, ενώ αυτή μου απάντησε ότι επιθυμεί να έχει μόνο ξαφνικό θάνατο και έδειξε ένα ακριβό φόρεμα με το οποίο ήθελε να ταφεί.

Περνώντας το κατώφλι της ηλικίας συνταξιοδότησης, καμιά φορά δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ότι αυτή η περίοδος είναι εποχή της προετοιμασίας για την άλλη ζωή, η οποία δεν είναι πολύ μακριά. Ένας γνωστός μου, -ο οποίος είναι πλούσιος και κατέχει μία  σημαντική θέση στο δημόσιο,- στην επέτειο των πεντηκοστών  γενεθλίων του  συγκλόνισε τους παρευρισκόμενους όταν σε απάντηση στις πολλές και διάφορες επιθυμίες των φιλοξενούμενων είπε: «Τα πενήντα είναι η ώρα της μετάνοιας». Δεν είναι άτομο πολύ της εκκλησίας όμως απλά παίρνει στα σοβαρά τη ζωή του. Δεν είναι τυχαίο ότι  και ο ψαλμός της μετάνοιας του Βασιλιά Δαβίδ, είναι επίσης 50ος.

Εφόσον αντιμετωπίζετε σοβαρά  τη γήινη ζωή σας, πώς είναι δυνατόν να αδιαφορήσετε για την αιωνιότητα; Η αείμνηστη πασίγνωστη τραγουδίστρια όπερας Galina Vishnevskaya έγραψε ότι μετά τα σαράντα είναι καιρός να σκεφτούμε για τη ψυχή μας. Φυσικά, για τη ψυχή πρέπει να σκεφτόμαστε σε οποιαδήποτε ηλικία και  όσο πιο νωρίς αρχίσουμε τόσο το καλύτερο. Η Αγία Βαρβάρα σε πολύ νεαρή ηλικία σκεφτόταν ότι ο κόσμος γύρω της σίγουρα πρέπει να έχει Δημιουργό, ο Οποίος έκανε  τα πάντα εν σοφία . Πως γίνεται αυτή η απλή ιδέα να μην έρχεται στο μυαλό των σύγχρονων αθεϊστών; Αυτοί σοβαρά πιστεύουν ότι η ζωή στη Γη θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα μιας μεγάλης έκρηξης, ή της εξέλιξης ή δεν ξέρω τι άλλο θα μπορούσε να έχει συμβεί υπό τις καλύτερες συνθήκες για την ύπαρξη της ανθρωπότητας. Πως εξηγούν ότι στον καθένα μας  εμφανίζονται ικανότητες να τραγουδά ή να ζωγραφίζει , ή να σχεδιάζει πύραυλους; Ή μήπως όλα αυτά οφείλονται στις προσπάθειες των ίδιων των ατόμων; Εγώ παραδείγματος χάρη ποτέ δεν κατάφερα να μάθω τη μουσική σημειογραφία, δεν μπορούσα να καταλάβω τίποτα από τα πιο απλά ηλεκτρολογικά σχέδια, και ποτέ σε όλη μου τη ζωή δεν μπόρεσα να ζωγραφίσω τίποτα όμορφο αν και το επιθυμούσα πραγματικά. Όπως λένε, δεν έχω αυτά τα ταλέντα.

Τις ικανότητές μας και τον ίδιο το χρόνο της ζωής μας πρέπει να κατανείμουμε σωστά, - έτσι μας διδάσκει η Εκκλησία. Οι Άγιοί της σε κάθε ηλικία και τάξη ήταν σε θέση να υπηρετούν τον Θεό, χωρίς να είναι όλοι  μοναχοί, αλλά ήταν και πολεμιστές, βοσκοί, πρίγκιπες, αξιωματούχοι του δημοσίου, τσάροι και πρώην ληστές, ακόμη και οι Ρώσοι μάρτυρες σύγχρονης εποχής που αξιώθηκαν να αγιάσουν ανήκουν σε  διάφορα κοινωνικά στρώματα. Με μια λέξη, δεν υπάρχει αξίωμα ή επάγγελμα στο οποίο θα ήταν αδύνατο να μην ζεις ευσεβώς, να μην προετοιμάζεσαι για την αιωνιότητα.

Σήμερα, πολύς κόσμος που φτάνει την ηλικία συνταξιοδότησης έχει παιδιά τα οποία  ήδη ζουν ανεξάρτητα από τους συνταξιούχους γονείς τους. Μερικές φορές αυτή η ελευθερία των συνταξιούχων από τη φροντίδα των παιδιών τους  οδηγεί σε πειρασμό, ειδικά σήμερα που οι κοινωνικές δομές προσφέρουν διάφορες υπηρεσίες χαλάρωσης όπως λουτρά, πανεπιστήμιο για τρίτη ηλικία, κάθε είδους δραστηριότητα ψυχαγωγίας όπως διαγωνισμοί "σούπερ γιαγιάδων"... Που να σκεφτούμε  για την αιωνιότητα; Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι τα γηρατειά είναι επίσης μία ευκαιρία  να υπηρετήσουμε τον Θεό και τον πλησίον μας. Φυσικά κάλο είναι να μαθαίνουμε να χειριζόμαστε τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και να μην φαινόμαστε στα εγγόνια μας σαν αρχαιολογικό τεχνούργημα, απεναντίας οι ιδιαίτερα προηγμένοι μπορούν ακόμη  να συμμετάσχουν στο κοινωνικό κίνημα «Για ασφάλεια στο διαδίκτυο». Σε αυτήν την κατηγορία μπορεί να είναι και εθελοντές αυτοί οι οποίοι βρίσκονται στην «ασημένια εποχή» της ηλικίας τους, δηλαδή όσοι φτάσανε στην ηλικία των εξήντα,  Στα σοβιετικά χρόνια υπήρχε ένα δημοφιλές τραγούδι:

Τα γεράματα δεν θα με βρουν στο σπίτι,

Είμαι έξω, βαδίζω στο δικό μου δρόμο.

Φυσικά, δεν είναι πολύ σαφές γιατί το γήρας στο δρόμο είναι καλύτερο από να βρίσκεσαι στο σπίτι σου. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από την ηλικία όπως την καταλαβαίνουμε σύμφωνα με τη γήινη διάσταση χρόνου και την κατανόησή του. Το κύριο πράγμα είναι ότι ΕΚΕΙ δεν πρέπει να φτάσουμε αδύναμοι και με σβησμένο καντήλι, χωρίς το λάδι των καλών πράξεων και της προσευχής.