Μοναστήρι Αρτεμίου του Βερκόλα: εδώ κάποτε βρέθηκαν τα λείψανα του έφηβου που σκοτώθηκε από κεραυνό.
Ντένις Χαλφίν
Διαβάστε περισσότερα

Το 1645, ένας θανάσιμα άρρωστος νεαρός με όνομα Ιερεμίας έλαβε θαυματουργή θεραπεία μετά από μια προσευχή μπροστά από τα λείψανα του έφηβου Αρτέμιου του Βερκόλα. Ευτυχισμένος πατέρας — ο στρατιωτικός διοικητής από Μεζένσκ, ο Αθανάσιος Φιλίπποβιτς Πασκόβ — σε ευγνωμοσύνη προς αυτόν τον δούλο του Θεού έχτισε ένα Ναό κοντά στο χωριό Βερκόλα εις όνομα του μεγάλου μάρτυρα Αρτεμίου. Ανεγέρθηκε στον ίδιο τόπο, οπού πριν από εκατό χρόνια και πάνω βρέθηκαν τα λείψανα του Αγίου νεαρού Αρτεμίου. Κοντά στη νέα εκκλησία εγκαταστάθηκαν οι μοναχοί, οι οποίοι έγιναν οι πρώτοι κάτοικοι της Μονής Βερκόλα.


1

Ο Δίκαιος έφηβος

Ο Άγιος δίκαιος έφηβος Αρτέμιος δεν ήταν ούτε καλόγερος, ούτε έρημος, ούτε ιεροκήρυκας, ούτε μάρτυρας. Γεννήθηκε το 1532 σε μια απλή οικογένεια αγροτών στο χωριό Βερκόλα. Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα, από νεαρή ηλικία ξεχώριζε με καλό χαρακτήρα, εργατικότητα και αγάπη στην προσευχή. Το αγόρι πέθανε στην ηλικία των 13 ετών, μια καλοκαιρινή μέρα από αστραπή, η οποία εκείνη την εποχή θεωρήθηκε ως αναμφισβήτητο σημάδι της τιμωρίας του Θεού για κάποιες μυστικές αμαρτίες. Τους ανθρώπους που υπέστησαν ένα τέτοιο θάνατο δεν έθαψαν στο κοινό νεκροταφείο, οπότε ο θλιμμένος πατέρας τύλιξε το σώμα του Αρτεμίου σε φλοιό δέντρου και τον άφησε στο πυκνό δάσος, αφού το κάλυψε με τα κλαδιά πεύκου.

Μετά από 33 χρόνια, τα λείψανα του έφηβου βρέθηκαν άφθαρτα στον ίδιο μέρος κάτω από θαυματουργές συνθήκες: σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, από αυτά έβγαινε ένα έντονο φως. Η δόξα για τον αποθανούσα Αρτέμιο εξαπλώθηκε γρήγορα στις πόλεις και χωριά της Ρωσικής γης. Χρειάστηκε λίγος χρόνος για να πιστέψουν οι άνθρωποι στην ουράνια υποστήριξη του έφηβου από Βερκόλα, εφόσον σε απάντηση στα αιτήματα προσευχής για καθημερινές τους ανάγκες οι πολλοί έλαβαν από αυτόν αποτελεσματική βοήθεια. Ο Δίκαιος Αρτέμιος επίσημα αγιοποιήθηκε το 1619.


2

Πυρκαγιές και πτώση

Ο πρώτος ξύλινος ναός, που ανεγέρθηκε στο τόπο ανακάλυψης των λειψάνων του με πρωτοβουλία του στρατηγικού διοικητή του Αθανάσιου Πάσκοβ, σύντομα κάηκε. Αλλά στα τέλη του 1640, μια νέα εκκλησία ανεγέρθηκε στη Μονή του Βερκόλα, όπου στη συνέχεια μεταφέρθηκαν τίμια τα λείψανα του Αγίου έφηβου Αρτεμίου. Και το 1650, ο ίδιος ο Κυβερνήτης Αλεξέι Μιχάιλοβιτς δώρισε σε αυτή τη βόρεια μονή διάφορα εκκλησιαστικά σκεύη, λειτουργικά βιβλία, άμφια για ιερείς και τέσσερις καμπάνες.

Τα επόμενα εκατό χρόνια η ζωή του μοναστηριού θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως αρκετά ευημερούσα, αν δεν υπήρχαν συχνές πυρκαγιές που σχεδόν τακτικά κατέστρεφαν τα κτίρια, εικόνες και εκκλησιαστικά σκεύη. Ενώ τα λείψανα του Αγίου έφηβου Αρτεμίου παρέμειναν σώα κάθε φορά.

Το 1764, μετά την έκδοση του μανιφέστο της Αικατερίνης Β΄ σχετικά με την εκκοσμίκευση των μοναστικών εδαφών, η μονή Βερκόλα, χωρίς γη και κυβερνητική υποστήριξη, άρχισε να διαρρέει. Παρ 'όλα αυτά, το 1806, η πρώτη πέτρινη εκκλησία εις όνομα του Δίκαιου Αρτεμίου του Βερκόλα αναπτύχθηκε εδώ με δύο ζεστά κτήρια ονόματι του Νικολάου του Θαυματουργού και του Μεγάλου Μάρτυρα Αρτεμίου. Τα επόμενα χρόνια, όμως, τα παλιά κτίρια ήταν ερείπωσαν και ο πληθυσμός κατοίκων μειώθηκε σε τέσσερα.


3

Η ακμή του μοναστηριού

Η αποκατάσταση και η επακόλουθη ακμή της μονής σημειώθηκαν στο δεύτερο μισό του ΧΙΧ αιώνα. Όλα ξεκίνησαν από ένα μεγάλο δώρο ύψους 5.000 ρούβλια από την κόμισσα Άννα Αλεξέεβνα Ορλόβα-Τσεσμένσκαγια, και αυτό έσωσε το μοναστήρι από το κλείσιμο.

Αλλά το κύριο πλεονέκτημα στη συνεχόμενη αναβίωση της ανήκει στους ενεργούς ηγουμένους - Ιερομόναχο Ιωνά και Αρχιμανδρίτη Θεοδόσιο, Γιουβενάλι, Βιτάλη, Αντώνιο, Βαρσονόφιο και Παύλο. Χάρη στην επιμέλεια τους η μονή μεγάλωνε και γινόταν πιο πλούσια: εδώ φτιάχτηκε ένας μεγάλος καθεδρικός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, υδραυλικά, ένας μοναστικός φράκτης με πύργους, ένα καμπαναριό με Ναό εις όνομα της Εικόνα της Μητέρας του Θεού του Ιβέρα, μερικά πέτρινα κτίρια, πολλά κτίσματα και άλλες κατασκευές. Στις αρχές του ΧΧ αιώνα, περίπου διακόσια άτομα αδελφών ζούσαν στο μοναστήρι Βερκόλα.

Ένας συχνός επισκέπτης και γενναιόδωρος διαχειριστής του μοναστηριού ήταν ο Δίκαιος Ιωάννης της Κρονστάτης. Ερχόταν εδώ από την παιδική του ηλικία, καθώς 50 βέρστες από Βερκόλα, πάνω από τον ποταμό Πινέγκα, βρίσκεται ο οικισμός Σούρα, όπου γεννήθηκε. Τον Ιούνιο του 1897, ο πάτερ Ιωάννης ήταν παρών στο μοναστήρι Βερκόλα μεταξύ των κληρικών που τέλεσαν πανηγυρικά αγιασμό του Καθεδρικού Ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου.


4

Μέσα από τα ερείπια στην αναγέννηση

Τον Νοέμβριο του 1918, το μοναστήρι καταστράφηκε από τους Μπολσεβίκους: όλα τα ακίνητα λεηλατήθηκαν, εικόνες κάηκαν, καμπάνες αφαιρέθηκαν. Εκείνοι οι κάτοικοι που δεν είχαν χρόνο να τρέξουν, πυροβολήθηκαν στην όχθη του ποταμού Πινέγκα, και τα πτώματα πατάχθηκαν στο ποτάμι.

Την παραμονή της καταστροφής της μονής, οι μοναχοί κατάφεραν να κρύψουν τα λείψανα του Αγίου έφηβου Αρτεμίου από τη βεβήλωση σε ένα κρυφό μέρος. Προς το παρόν η τοποθεσία τους είναι άγνωστη. Σύμφωνα με αρκετές μαρτυρίες, το ιερό είναι κρυμμένο στο φυλακτήριο (δηλαδή είναι θαμμένο) εντός του μοναστηριού.

Υπό τη σοβιετική κυβέρνηση, τα τείχη του μοναστηριού σε διαφορετικές χρονικές στιγμές στέγαζαν την επιτροπή κομμάτων, νοσοκομείο, κοινότητα, ορφανοτροφείο, οικοτροφείο, σχολείο, γυμναστήρια, επισκευαστήρια και διάφορες γεωργικές εγκαταστάσεις. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ένας μέρος των μοναστικών κτιρίων καταστράφηκε, και αυτά που έμειναν, ερήμωσαν.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 το Μοναστήρι του Αρτεμίου ήθελαν να μετατρέψουν σε τουριστικό κέντρο. Αλλά χάρη στα επίμονα αιτήματα σε διάφορες υπηρεσίες της  Λιουντμίλας Βλαντίμιροβνας Κρούτικοβα-Αμπράμοβα, της χήρας του διάσημου συγγραφέα Θίοντορ Αλεξάνδροβιτς Αμπράμοβ, που καταγόταν από  Βερκόλα, το 1990, οι αρχές αποφάσισαν να μεταφέρουν το έδαφος του μοναστηριού με όλη την υπόλοιπη περιουσία προς τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Το επόμενο έτος, εδώ άνοιξε επίσημα η ανδρική μονή του Αρτεμίου Βερκόλα, η οποία από τότε αργά, αλλά σταθερά, μεγάλωνε και αποκαταστάθηκε χάρη στη βοήθεια από όλο τον κόσμο. Σήμερα αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνηματικά κέντρα του Ρωσικού Βορρά.

Πώς να φτάσετε εκεί: με τρένο ή αεροπλάνο μέχρι το Αρχάγγελσκ, από εκεί με το τρένο Αρχάγγελσκ - Καρπογκόρι έως σταθμό Καρπογκόρι (το τρένο περνάει μία φορά την ημέρα, το ταξίδι διαρκεί έξι ώρες). Από Καρπογκόρι με ταξί ή με λεωφορείο έως Βερκόλα, και από Βερκόλα πρέπει να διασχίσετε τον ποταμό Πινέγκα με βάρκα. Μπορείτε πρώτα να καλέσετε τον Ιερομόναχο Ραφαήλ, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την υποδοχή των προσκυνητών. Όλες απαραίτητες πληροφορίες και επαφές βρίσκονται στην ιστοσελίδα του μοναστηριού verkola.ru.


Ντένις Χάλφιν

Αρχικό άρθρο: https://sever.foma.ru/artemievo-verkolskij-monastyr-zdes-kogda-to-nashli-moshhi-otroka-ubitogo-molniej/